Belediyeler üzerindeki sayıştay denetimi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ercan Öter

Danışman: AYŞE GÜNER

Özet:

Belediye , beldenin ve belde halkının yerel nitelikteki ortak ve medeni ihtiyaçlarını düzenlemek ve karşılamak amacıyla hizmet gören kamu tüzel kişileridir. Belediyeler faaliyetlerini 1930 tarihli 1580 sayılı Belediye Kanunu'na göre yürütmektedir. Ayrıca büyük şehir belediyeleri de faaliyetlerini 1984 tarihli 3030 sayılı Kanuna göre yürütmektedir. Belediyeler Anayasa güvencesi altında merkezi idarenin denetimi altındadır. Ülkemizde belediyeler sıkı bir şekilde birçok kurum ve kuruluş tarafından , kanunların bu kurum ve kuruluşlara verdiği yetkilerle çeşitli şekillerde denetlenmektedir. Anayasa , Sayıştay'ı ; genel ve katma bütçeli idarelerin bütün gelir , gider ve mallarını T.B.M.M. adına denetlemek , sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamakla görevlendirmiştir. Sayıştay, belediyeler üzerindeki mali denetimini 832 sayılı Sayıştay Kanunu'nun geçici 8'inci maddesine göre yerine getirmektedir. Geçici 8'inci madde belediyelerin mali işlemlerinin denetlenmesine dair kanun yürürlüğe girinceye kadar , 1934 tarihli 2514 sayılı Kanunun belediyelere ait hükümlerinin geçerli olacağını belirtmektedir. Belediyelerin denetiminin Sayıştay'a geçici bir madde ile verilmesi , uygulamada bu birimlerin denetiminin uzun yıllar ikinci planda kalmasına neden olmuştur. Sayıştay 1994 yılından sonra belediyelerin denetimine özel bir önem vermeye başlamıştır. Sayıştay , belediyeleri daha etkin ve teknik olarak denetleyebilmek için bünyesinde özel ihtisas birimleri oluşturmuştur. Günümüzde Sayıştay'ın iş yükü çok f azla olduğundan belediyeleri yeterli derecede denetleyememektedir. Sayıştay belediyeler üzerindeki denetimini harcamadan önce , harcamadan sonra ve yargılama yoluyla olmak üzere üç şekilde yapmaktadır. Ayrıca Sayıştay'a denetlediği kurumlar üzerinde 1996 yılından itibaren performans denetimi yapma görev ve yetkisi verilmiştir. Günümüzde siyasi bir yapı olan merkezi idarenin belediyeler üzerindeki aşırı denetim yetkisi hafifletilmelidir. Belediyelerin denetimi siyasi etkilere kapalı , yargı teminatına sahip , tarafsız , bağımsız ve anayasal bir kuruluş niteliği taşıyan Sayıştay gibi merkezi denetim kuruluşları tarafından yapılmalıdır. Municipalities are public legal entities which are prescribed by law to prepare and meet the common and civil necessities, in a local character, of the town and the people of the town. Municipalities are executing their functions under the Code of Municipalities, numbered as 1580, which was enacted in 1930. Municipalities, protected by the Constitutional guarantee, function under the control of Central Administration. In our country, municipalities are being audited by many institutions authorized by statutes in a strict manner. Turkish Constitution charges TCA (Turkish Court of Accounts); to audit the incomes, expenditures, and public inventories of general and annexed budgeted public adminstrations in the name of Turkish Grand National Assembly, and to conclude the accounts and operations of responsible public employees. TCA perform its financial auditing over municipalities according to the temporary Article 8 of TCA Code, numbered as 832. Afore-mentioned temporary Article 8 underlines the validity of jurisdictions of the Code, numbered 2514, regarding municipalities, until the Code concerning the auditing of municipal financial operations will be put into force. The fact that the auditing of municipalities is assigned to TCA by a temporary article has led, in effect, to the subordination of municipal auditing over many years. TCA has started to give a special importance to municipal auditing since 1994. TCA has established its own special units in order to control municipalities in a more effective and technical way. Nowadays, TCA could not supervise municipalities sufficiently due to the fact that it is overloaded with too much work. TCA fulfills its auditing function over municipalities in three ways; before the expenditures are made, after expenditures, and by court trial. In additon, TCA has been given the authority and duty for performance control of public administrations which are subject of TCA auditing, as from 1996. Recently, the over-extended authority of politically characterized central administrations regarding municipal auditing must be relieved. The municipal supervision must be executed by TCA, which is a constitutional institution and characterized as independent, neutral, and owning the guarantee of judiciary.