İşletmelerde elektrik enerjisinin optimal kullanımı ve tasarrufuna yönelik yapılması gereken çalışmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Mekatronik Mühendisliği Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEDAT ÇULFAZ

Danışman: MUSTAFA CANER AKÜNER

Özet:

Koruyucu bakım, üretken bakım, bakım önleme ve güvenilirlik mühendisliği kavramlarının entegre edilmiş hali olan TPM' in içeriği, verimliliğe nasıl katkı sağladığı, sistemin uygulanış teknikleri ve Beko Elektronik A.Ş. fabrikasında yapılan uygulamalar bu çalışmanın içeriğini oluşturmaktadır. Günümüzde üretimin 24 saat otomasyona doğru yöneldiği bir gerçektir.Artan robot kullanımı ve otomasyon kalitenin ekipmana bağımlılığını güçlendirmektedir. Verimlilik, maliyet, stok, güvenlik ve üretim çıktıları da tıpkı kalite gibi ekipmana bağlı hale gelmiştir. Üretimde maliyetin optimum seviyeye getirilmesi için en büyük girdilerden olan elektrik enerjisi girdilerinin de minimum seviyede olması gerekmektedir. TPM' in hedeflerine ulaşabilmesi; üretimin maksimum seviyeye ulaşması, iş akışı hatalarının sıfıra indirilmesi enerji etkinliğinin maksimum seviyeye getirilmesi ile mümkün olmaktadır. Enerjinin etkin kullanımı mevcut iş akışının daha verimli olabilecek şekilde yeniden düzenlenmesi, küçük duruşların ortadan kaldırılması, makinaların boşta çalışmalarının engellenmesi ile mümkün olmaktadır. Ayrıca elektik enerjisine ihtiyaç duyulmayan saatlerde sarfiyatın engellenmesi, mevcut sistemdeki kaçakların engellenmesi, gereksiz elektrik enerjisi sarfiyatına neden olan ekipmanların değiştirilmesi veya iyileştirilmesi de elektrik enerjisi israfını önleyecektir. Kobetsu - Kaizen uygulamalarını yapmak amacı ile plastik enjeksiyon makinaları soğutma suyu sistemi ve TV montaj hattı aydınlatma sistemi seçilmiştir. Soğutma suyu sisteminin iyileştirilmesi çalışmalarında çok yüksek enerji tasarrufu sağlanmasının yanında kalıplarda yeterli soğutma sağlanarak kalıptan çıkan plastik malzemelerin kalitesinin de yükseldiği görülmüştür. Kalıptan çıkan malzemelerin çapak oranlarının düştüğü görülmüştür. Burada soğutma suyu basıncının yükselmesi etkili olmuştur. Elektrik enerjisinden sağladığımız kazanç; suyun gidiş ve dönüş sıcaklık farkının düşmesi ve soğutma kulelerinden elde edilen kazanç baz alınarak ölçülmüştür. TV montaj hattı sisteminde yapılan çalışmada ise sistemin mevcut aydınlatması gün ışığından yararlanılacak şekilde tekrar düzenlenmiştir. Ayrıca gereksiz aydınlatma yapılan yerlerde sisteme anahtarlar ekleyerek ve uyarı levhaları asılarak elektrik enerjisi israfının önüne geçilmiştir. Geleneksel yöntemlerle israfın önlenmesi sınırlı kalmaktadır. TPM metedolojisi kullanımı ile; yapılan iyileştirmelerin sürekliliği, iyileştirme oranlarının ölçülmesi ve sistemin fabrika geneline yayılması sağlanmıştır. Ayrıca sistemin herhangi bir yerinde yapılan iyileştirme zincir reaksiyon göstererek diğer sistemlerin iyileştirilmesi için girdi oluşturmaktadır. ABSTRACT OPERATIONS THAT SHOULD BE MADE IN COMPANIES FOR OPTİMUM AND ECONOMICAL USE OF ELECTRICAL ENERGY The content of this study is formed from content of TPM which is composed from protective care, productive care, care prevention and reliance engineerring concepts, the way how it helps to productivity, implimentation techniques of the stystem and finally practical applications done in Beko Electronic Inc. It's obvious that in today's world production is directed towards otomation of 24 hours. The depandancy of quality on to the equipment is getting stronger and stronger through increasing use of robotics and otomation techniques. Productivity, cost, stock, security and production outputs also became dependant on to the equipment like as quality. Electrical energy inputs which are one of the most important inputs to optimize production cost, should be minimized. For TPM to reach it's objects; productivity should be at maximum level, defects of work flow chart should be at zero level and effectiveness of energy should be maximized. Effective use of energy can be provided through reordering of present work flow chart for more productive way, through elimination of minor intervals and through prevention of wasted use of machinary. Besides; prevention of use of electricity in hours when not needed, prevention of losts in the present system, replacment or improvement of equipments leading excessive and unnecessary use of electricity will prevent waste of electrical energy. In order to make Kobetzu-Kazien applications, plastic injection enginees refrigerating water system and TV assembly line lightening system is chosen. During improvement studies of cooling water system, besides getting very high amount of energy saving, an increase is observed in the quality of plastic equipment distracted from mold which is provided through sufficient refrigeration in molds. It's also observed that the ratio of burr of equipment acquired from mold is decresead. Rise of the pressure of refrigerating water has been effective at this point. The gain acquired from elecetrical energy here is measured depending on the decrease between the difference of heat in the going and coming of water and gain acquired from cooling towers. In the study made in TV assembly line; present lightening of the system is reorganized in the way to use daylight. Moreover, save of elecrical energy is provided in the places where unnecessary lightening is made through addition of switces to the system and putting warning signboards. Prevention of electrical energy waste by using traditional methods are limited. Throgh using TPM methods; continuity of provided improvements, measurement of improvement ratios and spread of the system to overall plant is provided. Besides, any improvement made in any part of the system showing chain reaction, provides an input for better improvement of other systems.