Tarihte ve günümüzde Edirne Yahudi cemaati


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELİHA TOKEL

Danışman: İsmail Taşpınar

Özet:

Anahtar Kelimeler : Edirne, Yahudi Cemaati, Alyans, Siyonizm, Sinagog, Hahambaşı TARİHTE VE GÜNÜMÜZDE EDİRNE YAHUDİ CEMAATİ Çalışma temelde Edirne Yahudi Cemaati’nin tarihi süreç içerisinde yaşadığı olaylara ve bu olayların cemaat üzerindeki etkisine dayanmaktadır. Edirne’de, uzun yıllar hem Yahudiler hem Müslümanlar etnik ya da dini farklardan kaynaklanan herhangi bir sorun meydana gelmeden yaşamıştır. Edirne fethedildiğinde burada yaşayan Romanit ve Karay cemaatlerine tanınan diz özgürlüğü sayesinde Aşkenaz ve Sefarad cemaatleri de katılmış ve büyük bir Yahudi cemaati oluşmuştur. Edirne Yahudi Cemaati, sosyal yaşam, dini inanış ve geleneklerini sürdürmekte ve düzenlemekte belirli sınarlar dışında serbest yaşamıştır. Tanzimat Fermanından sonra ise Yahudiler için yeni bir haklar sistemi ortaya çıkmıştır. Meşrutiyet ile devam eden bu özerklik Cumhuriyet’in ilanı ile sona ermiştir. Yahudi Cemaati üzerinde çok etkili olmayan Siyonizm hareketi, Osmanlı Devleti’nin Filistin’i kaybetmesi üzerine önemli göçlere sebebiyet vermiştir.1934 Trakya Olayları, Varlık Vergisi ve Türkçe Konuş benzeri kampanyalar Edirne Yahudi Cemaati’nin zamanla nüfusunu ve etkisini kaybetmesine neden olmuştur. Kentin kültürüne önemli katkılar yapan Yahudilerin dinlerini, kültürlerini ve tarihi miraslarını korurken devletle ve diğer toplumlarla ilişkileri tarihi süreç içerisinde incelenmiştir. Keywords : Edirne, Jewish Community, Alliance, Zionism, Synagogue, Chief Rabbi ABSTRACT JEWISH COMMUNITIES IN THE PAST AND PRESENT The study is basicly about events of Edirne Jewish Community which they have had in historical period and impressions of these events. Either Muslims or Jewishes have lived together without any problem arising from ethnical or religious difference. When Edirne was conquered, Askenaz and Sefarad communities participated to Jewish community thanks to freedom of Romanit and Koray communities and as a result of that a large Jewish community was occurred. Edirne Jewish Community lived free in sustaining and organizing their traditions and religious beliefs through limits. After Tanzimat Mandate, a new rights system was emerged for Jewishes. This sovereignty which continued during constitutional ended with republic. Zionism, which was not effective on Jewish Community, caused important migrations after loss of Palestine of Ottomant Empire. 1934 Thrace Events, Property Tax and Talk Turkish campaigns caused population of Edirne Jewish Community to decline and affect by time. Relationships of Jewish Community, which made important contributions to Culture of City while they were conserving their religion, culture and cultural heritage, with government and other communities was analyzed through historical period.