Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Balkan Salih Talu
Danışman: İBRAHİM MAZLUM
Özet:İsrail devletinin resmi bağımsızlık bildirgesini yayınladığı 14 Mayıs 1948 tarihi aynı zamanda Filistin Sorunu’nun da başlangıç tarihi sayılmaktadır. Filistin’de 1948 yılında başlayan işgal 1967 Savaşı’ndan sonra daha da ilerlemiş, Filistin halkının mağduriyeti de giderek daha fazla katmerleşmiştir. Filistin’de yaşanan işgale karşı en etkin direnişi Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ve el-Fetih göstermiştir. FKÖ 1964 yılında kurulmuştur. El-Fetih de silahlı mücadeleye aynı yıl başlamıştır. 1968’teki Kerâme Savaşı sonrası kamuoyu nezdinde güç ve itibar kazanmış olan el-Fetih aynı yıl FKÖ şemsiyesi altına girmiştir. Öte yandan Filistin Sorunu’nun çözümü bağlamında 1988 yılında 408 numaralı bildirinin yayınlanmasıyla diplomatik mücadele de Fetih ve FKÖ’nün gündemine girmiştir. 1991 yılındaki Madrid Konferansı ve 1993 yılındaki Oslo Anlaşmaları döneminden itibaren ise diplomatik süreç ivme kazanmıştır. Siyasi mücadele ön plana çıkmaya başladıkça el-Fetih ve FKÖ’nün dönüşüm içine girdiği de daha gözle görülür hâle gelmiştir. Öte yandan Filistinliler politik müzakerelin sonunda istediğini alamamış, bağımsızlık hayaline ulaşamamış, hayal kırıklığına uğramışlardır. Nitekim 2006 yılında gerçekleştirilen genel seçimlerden sonra seçimin galibi İslami Direniş Örgütü (HAMAS) olmuştur. Tezimizin ana konusu Filistin halkının uzun süre temsilcisi olmuş FKÖ ve el-Fetih’in liderlik statüsünü nasıl kazandığı, yükselişini nasıl sağlayabildiği ve daha sonra örgütte yaşanan iç değişimler sonucu nasıl güç kaybettiği üzerine kuruludur. Tezimizin çerçevesi iki ana başlık üzerine oturmaktadır. İlk ana başlık Filistin sorununun tarihsel seyridir. Bu seyir içinde 1964 yılından itibaren el-Fetih ve FKÖ direniş hareketinin lideri pozisyonuna gelmiştir. İkinci ana başlık ise el-Fetih ve FKÖ’nün değişimi ve bu dönüşüm döneminde yaşadığı güç kaybı olmuştur. Tezimizin ilk bölümünde FKÖ kurulmadan önceki süreç ele alınmıştır. Birinci bölümde hem tezimizin teorik çerçevesi verilmeye çalışılmıştır hem de İsrail devletinin kuruluş süreci irdelenmiştir. Tezimizin teorik çerçevesini sağlayan toplumsal hareket teorisi, kaynak mobilizasyonu teorisi ve rasyonel seçim teorilerinin muhteviyatı açıklandıktan sonra Siyonist hareketin gelişimini sağlayan dinamikler incelenmiştir. Tezimizin ikinci bölümü el-Fetih ve FKÖ’nün bölgede bir güç olarak yükselişine ayrılmıştır. Bu noktada el Fetih ve FKÖ’nün kendini bir toplumsal hareket olarak nasıl kabul ettirdiği ve kaynak mobilizasyonunda ne kadar başarılı olduğu büyük önem kazanmaktadır. El-Fetih ve FKÖ’nün yükselişinin ardındaki uluslararası dinamikler de ikinci bölümde irdelenmiştir. Uluslararası arenada soğuk savaş konjonktüründen kaynaklanan ABD SSCB rekabeti ve başta Mısır, Suriye ve Ürdün olmak üzere, diğer Arap devletlerinin Filistin sorununa ve FKÖ’ye yönelik yaklaşımı belirleyici olmuştur. Tezimizin üçüncü bölümünü muhteva eden yükseliş dönemi tam da bu noktada kesintiye uğramaya başlamıştır. Bu yüzden el-Fetih bir değişim evresine girmiştir. Bu süreç içindeki ilk değişken ABD’nin bir yumuşak bir güç olarak ortaya çıkışı olmuştur. Bu arada Arap devletlerinin Filistin’e yönelik desteği de erimeye başlamıştır. Bu süreç Madrid Konferansı ve Oslo Anlaşmaları’nı getirmiştir. Diğer önemli bir dinamik ise İslami Direniş Örgütü HAMAS’ın yükselişi olmuştur. 1980’lerden beri popülerleşmeye başlayan HAMAS 2006 genel seçimlerinde FKÖ’yü mağlup etmeyi başarmıştır. 1993 yılında imzalanmış olan Oslo Anlaşmaları 1999 yılında resmi Filistin devletinin kurulmasını öngörmüştür. Buna rağmen, 1994 yılında kurulmuş olan Filistin Yönetimi hâlâ resmi bir statü kazanamamıştır. Sonuçta önemli olan bu statüyü kazanabilmek için el-Fetih ve FKÖ’nün nasıl hareket edeceği olacaktır. ABSTRACT The declaration of Independence of İsraeli State dated 14th May 1948 is also accepted as the emergence of the Palestinian issue. The occupation of the Palestine lands at 1948 is enlarged after the 1967 war and the victimization of the Palestine people had been intensified. The active resistance against the occupation is led by Palestine Liberation Organisation (PLO) and Fatah. PLO is established at 1964. Fatah has began the armed struggle at the same year. After the Karameh war at 1968, Fatah who has become popular & won the support of the public became a member of the umberella organisation, PLO. The decleration of the UN 408 resolution at 1988 in respect to the the Palestine issue , has paved the way for diplomatic struggle and it has come to the agenda of PLO and Fatah. After the Madrid Conference at 1991 and the Oslo Agreements at 1993 the diplomatic process has accelerated. As the political struggle has come to the fore the transformation in PLO and Fatah is more observed. On the other hand after the political negotiations, the Palestinians couldn’t reach their target and won their freedom and therefore they are totally dissapointed. Thus, after the general elections which took place on 1996, the İslamic Resistance Organisation (HAMAS), come out victorious of the elections. The main theme of our thesis is how PLO and Fatah who have been the representative of Palestine people for many years has won the leadership, how did they rise and how did they loose their power due to the changes mainly within their structure and policy. The structure of our thesis is based on two main chapters. The first section is based on the historical course of the Palestine issue. During this course the PLO and Fatah has won the leadership of the movement since 1964. The second section is devoted to the transformation of PLO and Fatah and as a result lose power. On the first chapterof our chapter, we have studied the period where PLO is not established yet. In the first section, we have underlined the theoritical foundation of our thesis and also the emergence of the İsraeli State. The theoritical foundation of our thesis is based on the social movement theory, resource mobilization theory of the rational election theories. Lastly, our thesis is exploring the dynamics of the Zionist movement. The second chapter of thesis is devoted to the rise of PLO and Fatah and how they have established themselves as social movements and how succesful they are in social mobilization process. The international dynamics which have enabled the rise of PLO and Fatah is also outlined in this section. The rivalry between the USA and USSR in the cold war period, the attitude of Arab countries, such as Egypt, Jordan, and Syria to the Palestine issue and PLO were also decisive. The rising period of these organisations which is underlined in the third section actually began to be interrupted at this stage. As a conclusion Fatah has entered a transformation stage. The first variant during this process is the emergence of USA as an soft power. In the meantime the support of Arab countries to the Palestine issue has decreased. This process is ended with Madrid Conference and Oslo agreements.The other dynamic is the rise of rthe İslamic Resistance Organisation (HAMAS). The HAMAS which has become popular after 1980’s has blown a major defeat against PLO during the 2006 elections. According to the Oslo Agreements , it has been anticipated that an official Palestine State will be established at 1997. Unfortunately, the Interim Government which has been founded at 1994 is not officially organised as an state. At the end the struggle of PLO and Fatah will be decisive to achieve this status.