Japon kalkınmasında keiretsuların yeri ve kalkınma üzerindeki sosyal ve iktisadi etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökçe Bozdoğan

Danışman: CENGİZ BAHÇEKAPILI

Özet:

Bugün Japonya, ekonomik olarak ABD’nin en büyük rakibidir. Japonya ortalama 150 yılda Batı’ya yetişmiş, birçok alanda Batı devletlerini geçmiş ve çevresindeki Asya ülkelerine ekonomik model olmayı başarmıştır. Sanayileşebilmek için Meiji Restorasyonu’ndan itibaren, Japonya'da devlet eliyle zaibatsu sanayi kümeleri kurulmuş, zaibatsular oldukça ucuza özel sektöre devredilmişlerdir. Japon kalkınmasının destekleyen iktisadi faktörler MITI, MOF ve Japonya Bankası aracılığı ile devletin, ihracata dönük büyüme stratejisini hayata geçirmesi ile oluşmuştur. Japon kalkınmasının gerçekleştirilmesi sürecinde, keiretsuların iki üyesi olan ticaret evleri sogo shoshalar ve keiretsu merkez bankalarının önemli rollerinin de altı çizilmelidir. Sogo shoshalar, Japon pazarına fazla yabancı menşeli malın girmesini önlemişler, keiretsu merkez bankalarından üye firmalara esnek koşullarda verilen krediler ise üyelere büyük finansal güç kazandırmıştır. Fakat kredi vermelerdeki bu esneklik, 1990’lardan itibaren baş gösteren Japonya Mali Krizi’nde etkin rol oynamıştır. Sogo shoshalar ve keiretsu finans firmaları dışında kalan üretim birimleri de, uygulamaya koydukları yalın üretim sistemi ile Japon kalkınmasına destek olmuşlardır. Sonuçta keiretsularda verimlilik ve ihracat yükselmiştir. Keiretsu sisteminin verimlilik artışı sağlamasının en önemli nedeni olan rasyonalizasyon ve dışsallaştırma süreçleri ise, Japonya’da emek piyasasını parçalamış ve özellikle tedarikçilerde istihdam edilen, çevre işgücü oldukça zor şartlar altında kalmıştır. Dünyada ise, yalın üretim uygulamalarındaki artış keiretsu sistemini gerekli kılabilecek, keiretsu sistemi ise farklı kültür ve sosyal yapılara göre farklı ve doğru formasyonlara büründüğü sürece, yabancı ülke ekonomilerinde başarı sağlayıp işlerlik kazanabilecektir. In these days, Japan is the biggest competitor of USA. The Japan reached the same economical condition with the West in nearly 150 years, and also succeed to be a economical model to the Asian Countries. For the complete the industrialization, the Japanese goverment built the zaibatsu industries and sold them very cheap to the private sector. The economical notion that support the Japanese development is to increase the export ratio in economy, by the MITI, MOF and the Japanese Central Bank. And also the trade homes sogo shoshas and the keiretsu central banks had important duties to complete the Japanese development in success. The sogo shoshas adjusted export-import numbers in domestic market, and the keiretsu central banks gave their members cheap credits. This flexible credits played role the part of 1990's crises and the issue of bad loans. The other prodution members in keiretsu, created lean production and so, they succed to increase productivity and export numbers. But this condition needed rasyonalization and outsourcing, and so they broke the labour market into pieces, also caused the not good conditions for the sorrounding labours. In today, it seems that keiretsu will diffuse in the world area by the diffusion of the lean production. But the keiretsu system will get success if could be built and supported with the domestic social notions.