Hüsameddin Hasan El-Katî'nin İsaguci Şerhi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Berra Kepekçi

Danışman: İLHAN KUTLUER

Özet:

Esîruddin el-Ebherî’nin (ö. 1265) Îsâgucî’si, Îsâgûcî literatürü içerisinde bütün bilimlere giriş niteliği arz etmektedir. Mantık ilminin bütün konularını içermesi nedeniyle bu eser yüzyıllar boyu medreselerde okutulmuş ve birçok şerh ve haşiyeye konu olmuştur. Hüsâmeddin Hasan el-Kâtî’nin (ö. 1359) Şerhu Îsâgûcî’si ve Molla Fenârî’nin (ö. 1431) şerhi el-Fevâidu’l-Fenârî’si bunların başında gelmektedir. Bu tez çalışması Hüsâmeddin Hasan el-Kâtî’nin (ö. 1359) Şerhu Îsâgûcî isimli eserinin tercümesini ve tenkitli neşrini içermektedir. İlgili eser, ilk şerh olması ve medreselerde okutulması hasebiyle önemi haizdir. Bu özellikleri nedeniyle önemini korumuş olsa da zamanla sadece Molla Fenârî’nin şerhi el-Fevâidu’l-Fenârî anılmış ve neredeyse Hüsâmeddin el-Kâtî’nin Şerhu Îsâgûcî’si hiç zikredilmemiştir. Tercüme ve tenkitli neşirde esas alınan yazma, 15. yüzyıla ait sultanî nüshadır. ABSTRACT Die Isagoge von Atir al-Din al-Abahri (gest. 1265) stellt als wichtigstes Werk innerhalb der Isagoge Literatur eine Einführung in alle Wissenschaften dar. Aufgrund des Inhalts über die wesentlichen Themen der Logik, wurde das Werk über Jahrhunderte hinweg als Lehrbuch in Madrasas eingesetzt, sowie von vielen Wissenschaftlern in Scharh und Hâschija verfasst. Die wichtigsten und berühmtesten Scharhe stellen die von Ḥusām al-Dīn Ḥasan al-Kātī’ (gest. 1359) verfasste Scharh al-Isagoge und Muhammad ibn Hamzah al-Fanari’s (gest. 1431) al-Fawaid al-Fanariyyah dar. Diese Arbeit beinhaltet die Übersetzung sowie die kritische Textedition des Scharh al-Isagoge von Ḥusām al-Dīn Ḥasan al-Kātī’. Dieses Werk ist insofern von Bedeutung, als dass es das erste Scharh darstellt, welches in Madrasas unterrichtet worden ist. Das besondere Interesse wird diesem Scharh gewidmet, da es im Laufe der Zeit in den Hintergrund geraten ist, während Muhammad ibn Hamzah al-Fanari’s al-Fawaid al-Fanariyyah große Berühmtheit erfuhr. Der Übersetzung und der kritischen Textedition liegen die Manuskripte der Sultani Exemplare aus dem 15. Jahrhundert zugrunde.