Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: METEHAN TOPSAKAL
Danışman: AHMET BUMİN DOĞRUSÖZ
Özet:TÜRK VERGİ SİSTEMİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY İ Vergiyi doğuran olay aynı zamanda verginin yasallığı ilkesini, mükellefin özgürlüklerini devlete karşı korumayı, vergilendirmede keyfilik yerine hukukun üstünlüğü ilkesini esas alan bir unsurdur. Gelir Vergisi Kanununda gelir unsurları bakımından vergiyi doğuran olaylar; • Ticari kazançlarda tahakkuk, • Zirai kazançlarda tahakkuk, • Ücret kazançları açısından tevkifat yoluyla vergilendirilen ücretlerde, tahakkuk esasına; beyana dayalı ücretlerde tahsil, • Serbest meslek kazançlarında tahsil, • Gayrimenkul sermaye iratlarında tahsil, • Menkul sermaye iratlarında tahsil, • Diğer kazanç ve iratlarda; o Değer artış kazançlarında tahsil, o Arızi kazançlarda tahsil, Kurumlar Vergisi Kanununda tahakkuk, Damga Vergisinde Damga Vergisi Kanununun 1 nci maddesinde öngörülen şekilde bir kağıdın düzenlenmesi, Katma Değer Vergisinde mal tesliminde teslim, hizmetlerde, hizmetin ifası, Özel Tüketim Vergisinde mal teslimi, Gider Vergileri kapsamında; • Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinde yapılan bir işlem ve bu işlem neticesinde lehe kalan bir para, • Özel iletişim Vergisinde hizmetin ifası, Gümrük Kanununda Gümrük Tarifesinde belirtilmiş olan eşyaların gümrük hattını geçmesi, Motorlu Taşıtlar Vergisinde motorlu taşıtların ilgili sicile kayıt ve tescil işleminin yapılması, Veraset ve İntikal Vergisi açısından; • Veraset yoluyla intikalde ölüm olayının gerçekleşmesi, • İvazsız intikallerde hukuki işlemin tekemmülü, Emlak Vergisi Kanununda malik olma, intifa hakkı tesisi ve bunun sürmesi, malik gibi tasarruf etme esasına bağlanmıştır. Sonuç olarak, verginin yasallığı ilkesi çerçevesinde Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Damga Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu için kiralama işlemleri, Gümrük Kanununun Gümrük Vergisi ile ilgili bölümleri, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu, Emlak Vergisi Kanununda vergiyi doğuran olayın açık bir şekilde düzenlenmemesinden dolayı doktrin ve yargı kararlarında yorum yapılarak sonuca ulaşıldığı görülmektedir. Kaldı ki verginin yasallığı ilkesi gereği açıkça düzenlenmesi gerekli bu unsurun belirtilen vergi kanunlarında hüküm altına alınmasının verginin yasallığı ilkesi gereği olduğu değerlendirilmektedir. TAXABLE EVENTS IN THE TURKISH TAX SYSTEM Taxable events are based on the principles that taxes must be regulated by statute laws, tax payers’ rights must be protected against the goverment, and taxes must not be based on arbitrary events or actions but, rather, on the events and actions written in tax codes. Taxable events in the Turkish law system are listed below: • Taxable events in the income tax code are: o Accrument of commercial profits o Accrument of agricultural incomes o Accrument of wages based on regular deductions and taxes on wages based on statements. o Taxes on self-employment income o Taxes on real estate revenues o Taxes on revenues from stocks and bonds o On other profits and revenues: Taxes on other profit increases Taxes on temporary profits • Taxable events in the corporate tax code are: o According to stamp tax code, preparing a document as stated in the first article of the stamp tax code. o According to value added tax code, delivery of goods or fulfilment of the service o According to private consumption tax code, delivery of goods, • According to the expenditure tax code: o Any transaction and the money earned due to that transaction, according to bank and insurance treatment o The fulfilment of the service, according to special communication tax code • According to customs law, goods that are stated in the custom tariff passing the border • According to the motor-vehicles tax code, registration procedures of the vehicle. • According to inheritance tax code: o Death of an individual when transfer is based on inheritance o Conclusion of the legal procedures when transfer is not based on laws • According to real estate tax code, ownership of a property or having the beneficial ownership of a property. As a conclusion, we point out that, in some cases, judicial decisions are predicated on case law due to lack of written regulations about the taxable events in the areas of income tax, corporate tax, stamp tax, added value tax (related to renting issues), custody tax, inheritance and transfer tax and property tax. According to the principle that taxes must be regulated by statute laws, we state that taxable events must be clearly stated in the tax code for the taxation areas listed above.