İMKB'de faaliyet gösteren reel sektör firmalarının mülkiyet yapısının, bu firmaların finansal performansları üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT BÜYÜKDERELİ

Danışman: İSMAİL HAKKI ARMUTLULU

Özet:

İMKB’de Faaliyet Gösteren Reel Sektör Firmalarının Mülkiyet Yapısının, Bu Firmaların Finansal Performansları Üzerine Etkisi Birinci ve ikinci büyük ortak, yabancı ortak ve halka açıklık oranı mülkiyet yapısını oluşturan paydaşlar olarak belirlenmektedir. Bu paydaşlarının firma performansına herhangi bir etkisinin olup olmadığı ise çok merak edilen bir konu olarak tartışılmaktadır. Firmalar çeşitli alt ve ana sektörlere ayrıldığında, paydaşlarının firma performansını etkileyip etkilemediği de bu araştırmada cevaplandırmaya çalışılan diğer bir konudur. Yabancı ortağa sahip olan firmaların performanslarının sahip olmayanlara oranla daha yüksek olup olmadığı, mülkiyet tek bir kişinin elinde toplanmaya başladıkça firma performansının, mülkiyeti geniş bir tabana yayanlara oranla ne düzeyde olduğu ve firmaların yatırım kararlarının firma performansını nasıl etkilediği konusu da bu araştırmada cevap aranan diğer konulardır. İMKB’de işlem gören 249 firmanın oranları yıllar itibariyle hesaplanarak iki boyutlu veri yapısı (panel data yapısı) oluşturulmuştur. Panel verilerle, bağımlı değişkenimiz Tobin Q (performans ölçütü) olarak alınmak üzere, çoklu regresyon çalışması yapılmıştır. Modelin kestirimi için Excel tabanlı çalışan, kullanıcı-etkileşimli, STATA isimli programdan yararlanılmıştır. Böylece mülkiyetin tek kişinin elinde toplandığı firmalarda Tobin Q ve diğer karlılık oranlarının, mülkiyeti geniş tabana yayan firmalara oranla daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca yabancı ortağa sahip olan firmaların, olmayanlara oranla Tobin Q ortalamalarının daha yüksek çıktığı tespit edilmiştir. Analizler sonucunda birinci büyük ortağın ve halka açıklık oranını ifade eden mülkiyet yapısı paydaşlarının firmaların performansı üzerinde etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bunlar dışında işçi sayısı, toplam varlık, varlık dönme çabukluğu ve borç oranı değişkenlerinin de bağımlı değişkenimiz olan Tobin Q’yu etkileyen değişkenler olduğu belirlenmiştir. Sektörel ayrım esas alındığında sınai sektörü firmalarının, birinci büyük ortak ve halka açıklık oranlarının Tobin Q ‘yu etkilediği görülmektedir. ABSTRACT The Ownership Structure of Real Sector Firms Active in the IMKB and the Impact on their Financial Performances Share holders; the greatest associate, the second great associate, a foreign associate and the frefload ratio (for stock holders) are determined to be the sharers in the ownership structure. The argument whether a firm’s performance is affected by these sharers is still a great concern. Another subject which needs to be clarified is the determination of the impact on firm performance by share holders constituting the ownership structure in case of branching the firm structure to main and sub-sectors. Varying Firm performance is studied in conditions such; firm’s having foreign investors, others having not or firm’s getting only one authority for ownership gradually and the ones which prefer to spread their possessions to a wide base. Furthermore, investment decisions taken by firms and their effects to firm performance is another subject in this research yet not answered. Stock ratios belonging to 249 firms which are active in the IMKB were calculated annually and a two dimensional data structure (panel data structure) was formed. A multi regression study was performed on panel data with a Tobin Q dependent variable taken as performance criterion. A computer software called STATA capable of user interaction and Excel integration was used for the Model construction. Firms owned by one individual appear to have greater Tobin Q and profit rates than firms with a wide base in ownership. In addition, firms having a foreign investor have a higher Tobin Q rate in contrast to firms without a foreign investor. Further analyses have shown that, the investor with greatest share and the possession structure sharers expressing frefload ratio have both an impact on firms and their performances. Besides, variables such as laborer amounts, total asset, asset turnover, and debt ratio were determined to effect the dependent variable Tobin Q. The greatest share holder and frefload ratios had seen to have an effect on Tobin Q when separated to sectors for firms being active in industrial market.