Bı̇lı̇m Çocuk dergı̇sı̇ndekı̇ konuların sosyal bı̇lgı̇ler dersı̇nde kullanılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP DEMİR

Danışman: Ali Yılmaz

Özet:

Bu araştırmada Bilim Çocuk Dergisi'nin konularıyla 4,5,6 ve 7'nci sınıf Sosyal Bilgiler dersi konu – kazanım - öğrenme alanıyla ilişkisi incelenmiştir. Araştırmada 1998-2016 yılları arasında yayımlanan dergiler içerik analizine tabii tutulmuştur. Analiz sonucunda çıkan bulgular; 4, 5, 6 ve 7'nci sınıf sosyal bilgiler ders kitabında yer alan konular ile karşılaştırılıp çıkan veriler; konular- kazanım- öğrenme alanı başlıkları ile verilmiştir. Araştırmanın katılımcıları İstanbul ili, Beyoğlu ilçesinde 6 ilköğretim okulunda görev yapan farklı hizmet yıllarına sahip 17 öğretmenden oluşmaktadır. Katılımcı öğretmenlerin 1'i müdür yardımcısı, 4'ü sınıf öğretmeni, 12'si sosyal bilgiler öğretmenidir. Araştırmada veri toplama araçları olarak içerik analizi ve mülakat kullanılmıştır. Bu araçlar kullanılırken daha önce yapılmış olan araştırmalar dikkate alınmış; mülakat soruları için uzman görüşlerine başvurulmuştur. Mülakattaki amaç öğretmenlerin Bilim Çocuk Dergisi'nin derste kullanılabilirliğini görmek ve bu kullanılabilirlikte EBA ne kadar etkilidir? Sorusuna cevap vermektir. Öğretmenlere sosyal bilgiler dersi, dersin işleyişi, Bilim Çocuk Dergisi'nin derste EBA üzerinde kullanılması başlıkları altında sorular yöneltilmiştir. Yapılan görüşmede öğretmenlerden alınan cevaplara bakıldığında öğretmenlerin gelişen teknoloji ve bilim çağında Bilim Çocuk Dergisi'nin EBA üzerinden kullanılmasının dersin işleyişini daha verimli hale getirdiğini belirtmişlerdir. Öğretmenler; EBA'nın dersi aktif olarak kullanılmasını sağladığını, dersi ilgi çekici hale getirdiğini söylemişlerdir. Derginin kullanılması ile ilgili de dersin verimliliğini artırdığını, öğrencide merak duygusu uyandırdığını belirten öğretmenler devamında; öğrenciyi sorgulayıcı, yaratıcı düşünmeye yönelttiğini, öğrencinin motivasyonunu artırdığını, öğrenmesini kolaylaştırdığını, hayal gücünün gelişmesini sağladığını, öğrenciye bilimsel bakış açısı kazandırdığını belirtmişlerdir. Araştırmada ulaştığımız bulgulara bakıldığında; Bilim Çocuk Dergisi'nin içeriğinin ve kapsamnın Sosyal Bilgiler dersine katkı sağlayacağı sonucuna ulaşılır. Derginin Sosyal Bilgiler dersi programının amaçlarından olan bilim ve teknolojinin kullanımını yaygınlaştırmada önemli bir yere sahip olduğu, 4,5,6 ve 7'nci sınıfların hepsine hitap ettiği, dergide konu dağılımının 4,5 ve 6'ncı sınıf konularının çoğunlukta olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Derginin öğretmenin öğrenciyi derse katmada önemli bir rol oynadığı, derginin EBA üzerinden verilmesinin EBA'nın daha aktif kullanılmasını sağladığı bir diğer sonuçtur. Öneri olarak, dergi öğrencilerin araştırmacı, meraklı, bilimsel düşünmesine katkı sunacağından maddi imkânı olmayan öğrenciler de düşünülerek internet üzerinden abonelik sistemi oluşturulabilinir. Dergide çocuk yazarların olması gerektiği de diğer bir öneri olarak sunulabilinir.