Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MUSTAFA YAVUZ
Danışman: Gülşah Özyiğitoğlu
Özet:GÖLCÜK TABİAT PARKI LİKEN FLORASI VE ISPARTA HAVA KİRLİLİĞİNİN LİKENLERLE DERECELENDİRİLMESİ Araştırma kapsamında Gölcük Tabiat Parkı liken mikotasının belirlenmesi ve Isparta kent merkezindeki hava kirliliği analizlerinin yapılması için gereken liken örnekleri, 11 Nisan 2009 ile 22 Temmuz 2010 tarihleri arasındaki çeşitli zamanlarda Isparta kent merkezi ve Gölcük Gölü Tabiat Parkı’ndaki 34 farklı lokaliteden toplanmıştır. Mikotanın belirlenmesi amacıyla toplanan liken örneklerinin tayinleri yapılmış ve çalışmada tamamı Asklı Mantarlar Şubesi’ne (Ascomycota) dâhil olan 61 cinse ait 191 tür ve 3 varyete (toplam 194 takson) tespit edilmiştir. Likenlerin cins deskripsiyonları, takson tayin anahtarları, araştırma alanındaki yayılışları, toplandıkları substratların özellikleri, Isparta’da ve komşu illerdeki yayılışları ile birlikte verilmiştir. 104 tür, araştırma bölgesi ve Isparta için; 9 tür ise Türkiye Liken Mikotası için yeni kayıttır. Ayrıca biyoindikatör sayılabilecek türlerle Isparta İli SO2 seviyesi derecelendirilerek türlerin buna bağlı dağılımını gösteren bir diyagram oluşturulmuştur. Araştırma bölgesinin ağır metal kirliliğinin izlenmesi için Physcia aipolia ve Xanthoria parietina gibi biyomonitör türlere ait 21 liken örneği 17 lokaliteden toplanmış ve Al, As, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, V, Zn ağır metallerinin ICP-MS analizleri yapılmıştır. Element dizisi, X. parietina türü için V > Ni >Cr >Fe >As >Al >Zn > Cu >Mn >Pb >Cd şeklinde, P. aipolia türü için Ni >Cr > V > Fe >As >Al >Zn > Cu >Mn >Pb >Cd şeklindedir. Bölgedeki ilk üç kirletici fosil yakıtların yanması sonucu atmosfere karışan Cr, Ni ve V elementleridir. ABSTRACT LICHEN FLORA OF GÖLCÜK NATURE PARK AND GRADING ISPARTA’S AIR POLLUTION VIA LICHENS The lichen specimens were collected from thirty-four localities in Isparta and Gölcük Nature Park between the dates April 11, 2009 and July 22, 2010, in order to determine lichen mycota of the nature park and to evaluate air pollution level in Isparta city centre. 191 species and 3 varieties (194 taxa) belonging to 61 genera, representing the lichen mycota of Gölcük Nature Park and its surroundings, were identified. Descriptions of genera, keys to taxa, distributions in the research area, Isparta and neighborhood are given as well as substrate and diversity information. 104 species were firstly recorded for the research area and Isparta, together with 9 new records for Turkish Lichen Mycota. In addition, a diagram was made by using bioindicator species’ distributions in the study area, in order to grade SO2 level in Isparta city centre. A total number of 21 specimens as bio-monitoring species Physcia aipolia and Xanthoria parietina, from 17 localities have been collected and analyzed in ICP – MS in order to detect heavy metals such as Al, As, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, V and Zn. The elemental sequence of X. parietina is V > Ni >Cr >Fe >As >Al >Zn > Cu >Mn >Pb >Cd while P. aipolia’s follows as Ni >Cr > V > Fe >As >Al >Zn > Cu >Mn >Pb >Cd. The major three contaminants in the research area are Cr, Ni and V probably due to heavy use of fossil fuels in Isparta.