Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BUKET ALKAN
Danışman: Hakan Yıldırım
Özet:Belirsizlik, karar verme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Birçok farklı sonucun gerçekleşebileceğini biliyorsanız ama bu sonuçlara dair olasılıkları bilmiyorsanız o zaman belirsizlikle karşı karşıyasınız demektir. Ya da aklınızın herhangi bir yerinde bile var olmayan bir olay gerçekleşmişse, bir şok, bir sürpriz yaşanmış ise yine belirsizlik tam karşınızda demektir. Belirsizliğin ekonomiye etkileri, özellikle 2008 küresel krizi sonrasında oldukça üzerine kafa yorulur bir konu haline gelmiştir. Ekonomide yaşanan kırılma dönemlerinde belirsizliğin varlığı daha fark edilir oldukça, onu analizlere dahil etmek de kaçınılmaz olmuştur. Bu bağlamda belirsizliği analizlere dahil edebilmek için ölçmek ya da onu sayısal bir veri haline dönüştürmek işi gündeme gelmiştir. Belirsizliği ölçerek onun ekonomiye olan etkilerini incelemek adına yapılan çalışmalara ilişkin literatür giderek zenginleşmeye başlamış olsa da henüz çok yol alındığını söylemek pek mümkün değildir. Bu çalışmada Türkiye’deki belirsiz dönemleri ölçebilen bir endeks geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu amaç ile Makroekonomik Belirsizlik ve Sosyo- Ekonomik Belirsizlik olmak üzere iki adet alt endeks geliştirilmiştir. Daha sonra bu iki alt endeks bir araya getirilerek Toplam Belirsizlik Endeksi (TBE) oluşturulmuştur. Çalışmanın sonucunda TBE’nin, Türkiye’deki belirsiz dönemleri yakalamadaki başarısı araştırılmıştır. Endeksin zaman yolu grafiği incelenerek, yüksek seviyelere ulaştığı dönemlerde Türkiye’de seçim dönemi, gezi parkı olayları gibi belirsizliğe neden olabilecek süreçlerin yaşandığı gösterilmiştir. Endeksin verileri kullanılarak belirsizliğin Türkiye ekonomisine etkisi VAR analizi ile araştırılmıştır. Ayrıca oluşturulan endeksin Türkiye için önemli olan diğer bazı makroekonomik göstergeler ile olan ilişkisine bakılarak kullanılabilir bir gösterge olma özelliği de ortaya konulmuştur. ABSTRACT Uncertainty is a fact that exists in a decision process and can not be ignored when estimating the future. If you know that many results may come true but you don’t know the possibilities of the results, that means you are faced with uncertainty. If something happens which does not even exist anywhere in your mind, you are shocked, you are surprised and again you are faced with uncertainty. The effects of uncertainty on the economy have become a considerable subject, especially after the 2008 global crisis. When the economic disruption terms, the existence of uncertainty becomes more sensible so it become compulsory to include the uncertainty to the analyses. Hence to include the uncertainty to the analyses, measurement or quantification of it become a current issue. The literature about measuring uncertainty and searching the effects of it on an economy is growing but still not satisfying. In this study, it was attempted to develop an index which has the ability to measure the uncertainties on the Turkish economy. In line with this purpose, two sub-indices called Macroeconomic Uncertainty Index and Socio-Economic Uncertainty Index were developed. Afterwards, Total Uncertainty Index had generated with the combination of these two subindices. In the result of this study, the success of Total Uncertainty Index on capturing the uncertain terms in Turkey was investigated. It is shown in the timeline graph of the index that it is higher around Turkey’s uncertain terms like elections or gezi parkı events. The effect of uncertainty on Turkish economy was investigated by using the data of uncertainty index. Also, when we consider the relationship between the developed index and other macroeconomic indicators which are important for Turkey, it is proven that this index is an available indicator.