Fuzzy çoklu kritere göre karar vermenin insan kaynaklarına uygulanması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MİNE ENGELKIRAN

Danışman: İSMAİL HAKKI ARMUTLULU

Özet:

Bilindiği gibi karar verme üzerine yapılan çalışmaların özellikle yoğunlaştığı alan, işletmelerdeki karar verme sürecidir. Yöneticilerden zamanında ve doğru karar verebilmeleri beklenmektedir. Yönetim fonksiyonunun en temel taşlarından biri doğru karar verebilmedir. Bu tezin konusu, yöneticilere birden çok kritere göre değerlendirme yapmasının gerekli olduğu karar verme sürecinde yardımcı olabileceğine inandığımız "Fuzzy Çoklu Kritere Göre Karar Verme " sürecinin incelenmesinden ibarettir. Burada amaçlanan, belli bir işletmede tanımlanmış mevcut işler arasından çalışanın inanış ve değer yargılarına göre çalışana en uygun işin seçilmesidir. Buradaki ikincil fakat oldukça önemli olan diğer amacımız ise çalışanın kendini mutlu hissedebileceği bir ortamda çalışmasına olanak sağlamaktır. Kullanılacak yöntem ile birey ikili mukayeseler yaparak kendisine en uygun işi belirleyebilecektir. Bütün alternatiflerin hep beraber değil de ikili ikili, her bir kritere göre değerlendirilmesi ve daha sonra ayrı ayrı gerçekleştirilen bu değerlendirmelerin gene seçici tarafından belirlenen kriterlerin öncelik değerleri üzerinden birleştirilmesi ile seçici için en uygun alternatif belirlenmeye çalışılacaktır. Bu amaçla yapılan çalışmanın ilk kısmında Fuzzy mantığın tarihsel gelişimi ve fuzzy matematiği hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde ise tezin ana konusu olan yönetim ve karar verme ile fuzzy karar verme türleri incelenmiş olmakla beraber uygulamada kullanılacak olan Saaty AHS ve Fuzzy AHS metotları da tanımlanmıştır. Üçüncü ve son bölümde ise tezin uygulama alanı olan insan kaynakları yönetimi ve sigortacılık tanımlanmış. Daha sonra da uygulamanın amacı ve kapsamı ifade edilerek uygulama iki farklı teknik ile çözümlenmeye çalışılmıştır.Burada kullanılan teknikler ise, Satty AHS metodu ve Fuzzy AHS metotlarıdır. Ayrıca VB 6.0 da yazılmış olan bir bilgisayar programı bu tip fakat farklı değişkenleri içeren problemlerin çözümünde kolaylık sağlaması amacı ile teze eklenmiştir. ABSTRACT As we know most studies on the decision-making procedures have mainly focused to the business related problems. As always the managers are supposed to make correct decisions. Making correct decisions is the main block in the management function. The subject of this thesis is the Fuzzy Multiple Criteria Decision making procedures, which, we believe, will help the managers to make vise decisions especially in situations like choosing the best alternative according to the given criteria. In this study our main goal is to locate the prospective candidates to the best positions available in our company according to their value judgments. Additionally, by doing so, we will have created a suitable working environment for our employees as well. In this method the employee will choose the best position for himself or herself by making pair wise comparisons among the alternatives according to the each criterion. The same technique will be used by the user to determine the weights of the criteria. Then all the pair wise comparisons will be aggregated over the weighted criteria. In this respect brief information about the historical development of the fuzzy Logic and the detailed information about Fuzzy Mathematics is given at the first stage of this thesis. In the following chapter general information about fuzzy decision making methods and specific information on Saaty AHS and Fuzzy AHS methods are given. In the third chapter some information related to the application of Fuzzy Decision Making methods to Human Resource Management is given. Following parts of the thesis the application itself is detailed. Additionally a computer program, which is prepared by VB 6.0, is given in order to help the user to solve this kind of problems.