Cinsel yönelim içerikli haberlere sosyal medya üzerinden yapılan yorumların analizi: X uygulaması örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşe Şeyma Arıkan

Danışman: Büşra Tosun Durmuş

Özet:

Bu tez çalışmasında, cinsel yönelim içerikli haberlere sosyal medya üzerinden yapılan yorumların analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, Türkiye'deki dijital medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinde 1-30 Haziran 2023 tarihleri arasında paylaşılan cinsel yönelim temalı haberlere yapılan yorumlar incelenmiştir. Veriler, X platformunun gelişmiş arama motoru kullanılarak "LGBT", "LGBTİ", "Onur Ayı", "Onur Haftası", "Onur Yürüyüşü", "Trans", "Queer" terimleri ile toplanmış ve yalnızca 20 beğeni ve üzeri yorumlar dikkate alınmıştır. Toplanan yorumlar Stuart Hall'un alımlama analizi çerçevesinde, egemen, müzakereci ve muhalif olarak üç ana kategoriye ayrılmıştır. Toplamda altı farklı haber kaynağından 9 haber ve 31 yorum analiz edilmiştir. Bunun yanı sıra Michel Foucault'nun iktidar ve söylem teorilerinden yararlanılarak, dijitalleşmenin ve sosyal medya platformlarının cinsel yönelim tartışmalarını nasıl görünür ve erişilebilir kıldığı incelenmiştir. Alımlama analizi yöntemiyle ele alınan yorumlar, toplumdaki iktidar ilişkilerini ve bu ilişkilerin cinsel yönelim konusundaki yansımalarını açığa çıkarmıştır. Bu yansımalar Foucault'nun söylem analizine tabi tutulmuş, ortak söylemler zıtlıklarıyla birlikte değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, paylaşılan haber dilinin egemen iktidar söylemine yakın olduğu görülürken kullanıcıların yorumlarındaki ifadelerin çoğunlukla muhalif alımlamalara örnek teşkil ettiği tespit edilmiştir.