Soğuk iklime uyumlu sporcuların sıcak ortamda egzersize fizyolojik yanıtları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OSMAN ATEŞ

Danışman: HASAN BİROL ÇOTUK

Özet:

SOĞUK İKLİME UYUMLU SPORCULARIN SICAK ORTAMDA EGZERSİZE FİZYOLOJİK YANITLARI Öğrenci: Osman ATEŞ Danışman: Prof. Dr. Birol ÇOTUK, Prof. Dr. Vahur Ööpik Anabilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Program: Spor Sağlık Bilimleri Amaç: Bu çalışmanın amacı sıcak iklime uyum sağlamamış sporcuların, akut ve 10 gün devam eden sıcak iklime egzersizle uyum programı (SİEUP) sonrası sıcak stresine vermiş oldukları fizyolojik cevapları araştırmak ve ortostatik hipotansiyon ve kalp hızı değişkenliğine olan etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 15 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Eğik masa testi normal, sıcak ve SİEUP sonrası tekrar sıcak çevre koşullarında tekrarlanmıştır. Kalp hızı değişkenliği analizi için RMSSD ve pNN50 parametreleri kullanılmıştır. Katılımcılar ilk olarak VO2maks’ın %60’ında, tükenene kadar yapılan performans testine tabi tutulmuşlardır (S1). İkinci olarak 10 gün devam eden SİEUP sonrası tükenene kadar yapılan performans testi tekrarlanmıştır (S2). Kalp hızı (KH), rektal sıcaklık (RS) ve deri sıcaklığı (DS) sürekli olarak izlenmiştir. VO2maks ve beden sıcaklıklarının istatiksel analizi için t-testi kullanılmıştır. Ortostatik stres durumunda tekrarlayan ölçümlerin analizi için varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Bulgular: SİEUP sonrası performans test süreleri 78.0 ± 47.9 dakikadan, 180 ± 63.2 dakikaya arttırmıştır ve sıcak iklim koşullarındaki ortostatik hipotansiyon durumu etkilenmemişken, parasempatik aktivite daha etkin bir hale gelmiştir. Sonuçlar: Sıcak iklime egzersiz ile uyum, sıcak ortamda görülen ortostatik zorlanmaya karşı kalp hızı otonom kontrolünün yeniden ayarlanması gibi fizyolojik cevapları değiştirebilir. Bu nedenle sıcak iklime egzersiz ile uyum programı sonrası 10 dakikalık eğik pozisyon durumu sırasında yeterli kan basıncının sağlanabilmesi için daha düşük sempatik aktivasyona ihtiyaç duyulmuştur. Sıcak iklime egzersizle uyum programı sonrası egzersiz performansında artış, kalp hızı, iç sıcaklık, deri sıcaklığı ve ısı depolama oranlarında düşüşler görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Ortostatik Hipotansiyon, Kalp Hızı Değişkenliği, Vücut Sıcaklığı, Sıcak İklime Egzersizle Uyum, Isı Depolama Oranı SUMMARY PHYSIOLOGICAL RESPONSES OF COLD ACCLIMATIZED SUBJECTS TO EXERCISE IN HOT CONDITIONS Student: Osman ATEŞ Supervisor: Prof. Dr. Birol ÇOTUK, Prof. Dr. Vahur ÖÖPİK Scientific Department: Physical Education and Sport Programme: Sports Health Sciences Aim: The main goal of the research was to assess physiological responses of non-heat-acclimated subjects to acute heat stress and to a 10 days heat acclimation protocol. We investigated how exercise-heat acclimation affected orthostatic challenge and heart rate variability during head-up-tilting. Methods: Fifteen young healty male athletes volunteered to participate in the study. Head-up tilt test was done in normal and hot-dry environmental conditions. The test was then repeated after heat acclimation. RMSSD and pNN50 data were used for heart rate variability analysis. Firstly, the subjects walked on a treadmill until volitional exhaustion at 60% of their predetermined VO2max (H1). Secondly, after completion of a 10-days heat acclimation protocol, the subjects walked until volitional exhaustion at the same absolute exercise intensity (trial H2). During each trial, heart rate (HR), core temperature (Tc) and mean skin temperature (Tsk) were monitored continuously. For statistical analysis, t-test was for comparisons of VO2max and body temperatures. Repeated measures ANOVA was used to evaluate the differences within the trials of orthostatic stress. Results: Time to exhaustion increased from 78 ± 47.9 min to 180.0 ± 63.2 min after heat acclimation. While blood pressure reactions to orthostatic challenge were not affected by heat acclimation, heart rate responses were decreased. Conclusion: Heat acclimation altered physiological responses to orthostatic challenge in a hot environment preferentially by restoring the autonomic regulation of heart rate to the normothermic pattern. Thus, after heat acclimation less sympathetic activation was required to maintain an adequate level of blood pressure during the 10 minutes lasting passive tilting. Heat acclimation programme for a period of 10 days resulted in improved exercise performance, decreased HR, Tc, Tsk and heat storage. Key words: Orthostatic Hypotension, Heart Rate Variability, Body Temperature, Heat Acclimation, Heat Storage