Şeyhülislam Cemaleddin Efendi (1848-1919)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Beytullah İmzaoğlu

Danışman: UFUK GÜLSOY

Özet:

Bu Yüksek Lisans tezinde, köklü bir ulema ailesinden gelen Cemaleddin Efendi’nin hayat hikâyesini inceledik. Bunu yaparken hususi ve resmi arşiv ve sair yayınlardan ulaşabildiklerimizi kullandık. Cemaleddin Efendi’nin doğumunu, ailesini, tahsilini, ilmiye teşkilatındaki yükselişini mufassalan ve bu teşkilatın zirvesi olan şeyhülislamlık müessesesini de kısaca inceledik. Sultan II. Abdülhamid devrinde 18 yıla yakın, Sultan V. Mehmed Reşad devrinde de altı ay kadar şeyhülislamlık yapan Cemaleddin Efendi’nin hayatının yanında eserleri, fikirleri, tesirleri ve akislerini de tezimiz mündericatında araştırdık. Bunun yanında şeyhülislamın; padişah, hanedan, sair memurlar, ahali ve yabancılar ile olan münasebetlerine de değindik. Cemaleddin Efendi’nin İstanbul’da başlayıp Mısır’da nihayete eren hayatının resmi yanları dışında hususi cihetlerine dair de araştırmalar yaptık, Cemaleddin Efendi’nin hatıraları dışında birkaç eserini ve yazısını da ilk defa bu tezde kullandık. -------------------- In this master’s thesis, we analyzed the biography of Jamal ad-Din Effendi who was from an illustrious family of scholars. We used personal and official archives in addition to other sources that we could acquire. We analyzed his birth, family, education and his ascendancy among the scholars (ulama) in-depth as well as briefly examining his career pinnacle as Shaykh al-Islām. In addition to Jamal ad-Din Effendi’s biography, who was the Shaykh al-Islām of Sultan Abdulhamid II for 18 years and Shaykh al-Islām of Sultan Mahmad Reshad V for 6 months, we researched his books, ideas and influences in our thesis. Furthermore, we also mentioned his relationship with The Sultan, dynasty, other civil servants, folk and foreigners. We scrutinised his private life in addition to his formal life and we have also pioneered the first usage of some of his works and books for academic research purposes (in addition to his memoirs).