Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hayri Çamurcu
Danışman: RAMAZAN ÖZEY
Özet:Çalışma alanı kuzeybatı Anadolu'da Marmara Bölgesi'nde, Biga Yarımadası'nın kuzeydoğusunda yer alır. Kuzeyinde Marmara Denizi, Balıkesir İli Gönen İlçesi, güneydoğusunda Yenice, güneyde Bayramiç, batıda Lapseki ve Çanakkale Merkez İlçeleri yer almaktadır. (Şekil 1.1) İnceleme alanının sınırlarının büyük bölümünü Biga (Kocabaş) Çayı'nın Gönen Çayı, Kara Menderes Çayı ve Sarıçay ile yaptığı su bölümü çizgileri meydana getirir. Marmara Denizi'ne dökülen Çınardere, Şahmelek Dere, Mağara Dere, Böcekli Dere gibi bağımsız karakterli ve mevsimlik akarsular da vardır. Bu akarsular, Biga Çayı Havzası'nın dışında yer almalarına rağmen idarî, siyasî, ve ekonomik açıdan çalışma sahamız içindeki Biga İlçesi'ne bağlıdır. Bu nedenle, adları geçen akarsuların drene ettikleri alanlar da araştırma sahamıza dahil edilmiştir. Doğu-batı yönünde yaklaşık 45 km., kuzey-güney yönünde ise 74 km. olan araştırma sahası Biga ve Çan ilçelerinin tamamını oluşturan 2218 km2'lik bir alanı kapsar. 1/100000 Ölçekli Türkiye Topoğrafya Haritası'nın Bandırma H 18, Çanakkale H 17, Balıkesir İ 18, Ayvalık İ 17 paftalarının bir bölümünde yer alırken, 1/25000 Ölçekli Türkiye Topoğrafya Haritaları'nın Bandırma H 18 a1, a2, a3 ,a4, b1 , b3, b4, c1, c2, c4, d1, d2, d3, d4 , Balıkesir İ 18 a1, a2, Çanakkale H 17 c2, c3, c4, Ayvalık İ 17 b1, b2 paftalarını kaplamaktadır. Çalışma alanını oluşturan morfolojik birimler dağ, tepe, plâto, kıyı, ova, ve göllerdir. En yüksek yeri güneydeki Kocakatran Dağı (1060 m.), en alçak yeri kuzeydeki Marmara Denizi kıyılarıdır. Demek ki araştırma sahamız, 0-1060 metreler arasında yükselti basamaklarındaki yerşekillerinden meydana gelmektedir. Genel olarak kuzeyden güneye doğru gittikçe yükselti artmaktadır. Sahanın şekillenmesinde, özellikle güney kesimlerini sık ve derin vadilerle akarsular, volkanizma ile birçok yerde jeolojik ve jeomorfolojik kanıtları görülen genç tektonik hareketlerin önemli rolü olmuştur. Kuzeybatıda Karabiga çevresinde peneplen görünümlü tepelerin önlerinde yüksek kıyılar bulunurken, Biga Çayı Deltası kıyıları ise basık kıyılardan oluşur. Kıyı ovaları doğuda Güvemalan ve Gerlengeç civarında dardır. Batıya doğru Gümüşçay ve Biga ovalarıyla genişler. Ece Gölü'nün kapladığı alan ile Batakovası taban seviyesi ovası konumundadırlar. İç kesimlerde Çan ve Etili çevresindeki düzlükler tektonik çöküntü ovalarının özelliklerini taşır. Kuzeydeki ovalık ve alçak saha ile güneydeki dağlık alanlar birbirlerinden basamak şeklindeki faylarla ayrılmıştır. Bütün bu morfolojik birimler faylarla birlikte belirli bir zaman sürecinde gelişmiştir. Araştırma Sahamızın şekillenmesinde önemli rol oynayan akarsuların en büyüğü Biga Çayı'dır. Bundan başka bağımsız karakterli ve genelde yağışlı dönemlerde akan küçük akarsular vardır. Sahanın tamamının suları Marmara Denizi'ne boşalmaktadır. Akarsular, yüksek kesimlerde aşındırma yoluyla derin ve sık vadiler meydana getirmişler, buna karşılık düz sahalarda daha çok biriktirme yoluyla birikinti konileri, taban seviyesi ve delta ovaları oluşturmuşlardır. Akdeniz iklimi özellikleri taşıyan sahada, akarsular düzensiz akış rejimine sahiptirler. Yağışlı mevsim olan kış aylarında debileri maksimuma ulaşırken, yaz aylarında yağışın azlığı ve buharlaşmanın fazla olması yüzünden çok az su taşırlar, ya da kururlar. Son yıllarda akarsular üzerinde yapılan baraj ve göletler akımları üzerinde etkili olmuştur. Biga Çayı ve kolları üzerinde 2 baraj, 6 gölet inşa edilmiştir. Çalışma sahamızda önemli sayılabilecek göl yoktur. Kapladığı alan bakımından en büyük göl Ece Gölü'dür. Alanı 10 km2 kadar olan gölün kış ayları ile yaz ayları alanı arasında büyük fark vardır. Kuzeyde denize yakın kesimlerde küçük çaplı yarı bataklık şeklinde sığ göller vardır. En önemlileri Hoyrat Gölü'dür. Kalafat Köyü yakınlarında küçük alanlı ve üzerleri nilüfer çiçekleri ile kaplı olduğundan "Nilüfer Gölü" diye anılan su birikintileri bulunmaktadır. Araştırma sahası, Akdeniz ve Karadeniz iklimlerinin geçiş bölgesinde yer almakla beraber, Akdeniz iklimi daha çok hissedilmektedir. Bu nedenle, kış aylarında daha çok yağış almakta, yaz ayları ise sıcak ve kurak geçmektedir. Yıllık ortalama sıcaklık 14,50C'dir. En sıcak ay ortalaması 24 0C, en soğuk ay ortalaması 50C civarındadır. Her yıl kar ve don olayları mutlaka görülür. Etkin rüzgâr yönü kuzeydoğudan esen Poyraz'dır. İklimin uygun olması nedeniyle bitki örtüsü çeşitlilik gösterir. Biga Çayı Havzası'nda yerleşme tarihi prehistorik döneme kadar uzanmaktadır. 1350'li yıllarda Türklerin hakimiyetine giren bölgede halen 127217 k,işi yaşamaktadır. Toplam nüfusun %39.2'si (49806 kişi) şehirlerde, %60.8'i (77411 kişi) köylerde yaşamaktadır. Nüfus Yoğunluğu ve nüfus artışı ülkemiz ortalamasının altındadır. Sağlık, eğitim, ulaşım, haberleşme ve aydınlanma hizmetleri bakımından gelişmiştir. Halkın büyük çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Tarım ve hayvancılık modern yöntemlerle yapılmaktadır. Daha çok tarım ürünlerini işleyen sanayi kuruluşları kurulmuştur. Fakat Biga'daki deri işleme tesisler ile Çan'daki Çanakkale Seramik Fabrikaları ülkemizin önde gelen sanayi kuruluşlarıdır.