Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAYRİ ÜNAL
Danışman: Mehmet Kamil Yaşaroğlu
Özet:Hz. Osman’ın istinsah ettirdiği ve değişik beldelere gönderdiği mushafların kendine özgü bir imlâsı vardır. Sonraki dönem mushaf kitabetinde bu imlâya uygunluk teorik düzeyde genel kabul görmüştür. Mesahif-i emsâr olarak da anılan bu mushafların imlâsını konu edinen eserler hicrî ikinci asrın sonlarından itibaren telif edilmeye başlanmıştır. Zaman içerisinde yazılan mushafların resm-i Osmanî’ye uygunluk anlamında tam bir mutabakat içinde olduğunu söylemek zordur. Bazı istisnaları olmakla birlikte özellikle Osmanlı Devleti’nde yazılan mushaflarda birçok yönden resmü’l-mushaf kaidelerine muhalif bir imlâ takip edildiği görülmektedir. Kıyasî imlâ olarak da isimlendirilen bu tarz zamanla yaygınlık kazanmıştır. Mushafların matbaada basılmasıyla birlikte başta İstanbul olmak üzere değişik beldelerde resmü’l-mushaf’a uygunluk daha bir önem kazanmıştır. Matbaaya büyük önem veren Mısır’da mushaf basımı ile alakalı önemli gelişmeler olmuştur. Kıraat ve resmü’l-mushaf alanında kıymetli eserler veren Rıdvan Muhallilâtî, resmü’l-mushaf’a uygun bir mushaf hazırlamış ve giriş kısmına, bu ilmin inceliklerini açıkladığı bir mukaddime yazmıştır. Kahire’deki Behiyye matbaasında 1308/1891 tarihinde taşbaskı yöntemiyle basılan bu mushaf, kendisinden sonraki mushaflara ilham kaynağı olmuştur. Mushafların matbaada basımı ile ilgi tarihi sürece de yer verilen bu çalışmada özellikle Muhallilâtî’nin basıma hazırladığı mushafı incelemeye tabi tutulacaktır. -------------------- Mushafs, duplicated because of Caliph Uthman’s order and sent to different cities, have unique orthography. Compatibility with this ortography was theoretically accepted in later mushaf inscriptions. The works on the ortography of these mushafs which is known as masahif al-amsar started to be written at the end of 2nd century Hegira. It is hard to say that in later mushafs that were copied throughout the history there is consensus on the compatibility with al-rasm al-Uthmani. Although there are some exceptions, mushafs written during the Ottoman Empire, follow an orthography contrasting with the al-rasm al-Uthmani in many respects. This style, known as al-imla’ al-qiyasi (regular rules of orthography), became widespread throughout the years. When the copies of mushafs started to be published in printing houses, compatibility with al-rasm al-Uthmani gained more importance in different cities, especially in Istanbul. There was a significant improvement related to the publishing of Mushafs in Egypt which paid utmost attention to the publishing. Ridwan Mukhallilati, author of valuable books on the science of qiraat and rasm al-mushaf, edited a Mushaf compatible with rasm al-mushaf and wrote an introduction explaining the details of this science. This Mushaf, published in al-Matbaah al-Bahiyah with the style of lithography in 1308/1891, became a prototype for next Mushafs. This study, explaining the historical process of the publishing of Mushafs in printing houses, especially works on The Mushaf prepared by Mukhallilati to be published.