Doğrudan yabancı yatırımların makroekonomik belirleyicileri üzerine bir çalışma: Latin Amerika – Türkiye karşılaştırması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERDAR ERDOĞAN

Danışman: DEVRİM DUMLUDAĞ

Özet:

DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLARIN MAKROEKONOMİK BELİRLEYİCİLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA: LATİN AMERİKA – TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI Bu çalışmada Türkiye ve seçili dört Latin Amerika ülkesine yönelik doğrudan yabancı yatırım hareketlerinde makroekonomik değişkenlerin etkisi karşılaştırılmalı olarak analiz edilmektedir. Son yıllarda gelişmekte olan ekonomilere yönelik doğrudan yabancı yatırım akışı giderek önem kazanmıştır. Özellikle yabancı yatırımcıların bu ekonomilerdeki makroekomakroekonomik göstergeleri dikkatle takip etmeleri, yatırım kararlarında makroekonomik göstergelerin önemli olduğunu göstermektedir. 1980-2012 Yılları arası dönemi kapsayan ve John Dunning’in eklektik modelinin göz önünde bulundurulduğu bu çalışmada doğrudan yabancı yatırımları belirleyen makroekonomik değişkenlerin etkisi incelenmiştir. Doğrudan yabancı yatırımların makroekonomik belirleyicileri olarak, dışa açıklık, kişi başına gelir, enflasyon ve cari açık değişkenleri çalışmada yer almıştır. Bu çalışmada ekonometrik analiz yöntemi olarak çoklu regresyon analizinde En Küçük Kareler Yöntemi seçilmiş ve ülkeler arasındaki karşılaştırmanın ayrıntılı bir şekilde ortaya konması hedeflenmiştir. Çalışmada doğrusal model kurularak regresyon analizi yapılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki korelasyon analizi, serilerin yapısal kırılmalı durağanlık analizi ve serilerin uzun dönem ilişkilerini incelemek üzere ARDL hata düzeltme modeli ile analiz tamamlanmıştır. Arkasından serilerin yapısal kırılmalı durağanlık analizi yapılmış ve serilerin farklı düzeylerde durağan oldukları tespit edilmiştir. Bu çalışmadaki regresyon analizi sonuçlarına göre, Latin Amerika ülkelerinde doğrudan yabancı yatırım girişini etkileyen en önemli değişkenin dışa açıklık olduğu tespit edilmiştir. Türkiye açısından ise en önemli makroekonomik belirleyicinin kişi başına gelir olduğu görülmüştür. ARDL modeli sonuçlarına göre, genel anlamda çalışmada kullanılan seriler arasında uzun dönemde eş bütünleşmenin bulunduğu ve kısa dönemde olası dengeden sapmaların, hata düzeltme teriminin beklentiler doğrultusunda çıkması ile giderilebileceği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler : Doğrudan Yabancı Yatırım, Regresyon, Hata Düz Modeli, Makroekonomik Belirleyiciler ABSTRACT A STUDY ON MACROECONOMIC DETERMINANTS OF FOREIGN DIRECT INVESTMENT: A COMPARISON OF LATIN AMERICA – TURKEY In this study, the impact of macroeconomic factors on foreign direct investment flows in Turkey and four given Latin American countries is analysed comparatively. Recently foreign direct investment in developing economies has become increasingly important. The fact that foreign investors follow the macroeconomic indicators in these economies meticulously suggests that macroeconomic indicators are important for investment decisions. This study, includes the period between 1980 and 2012 and flows John Dunning’s eclectic model and analysis the influence of macroeconomic factors on foreign direct investment. Factors of openness, income per capita, inflation and current deficit are involved in the study as macroeconomic determinants for foreign direct investment. Ordinary least squares method in multiple regression analysis is used as the econometric analysis method in this study and it is aimed to state the comparison of the countries in detail. Linear regression models were designed in the study. The analysis was completed with ARDL error correcting model in order to examine the correlation analysis between the factors, stagnation analysis with structural break of the series and long term relations of the series. Then, stationarity analysis with structural break of the series was done and it was confirmed that series were stable at different levels. According to the results of regression analysis in this study, the most important factor that affects the foreign direct invesment inflow in Latin American countries is openness. As for Turkey, the most important macroeconomic indicator was found out to be the income per capita. According to the results of ARDL model, it was determined in general that there was co-integration between the series used in the study in long term and potential distortions in short term could be eliminated if the error correction term turned out to be in line with the expectations. Keywords : Foreign Direct Investment, Regression, Error Correction Model, Determinants of Macroeconomics