8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde kanıt temelli öğrenme yaklaşımı ile tarih öğretimi: Fenomenolojik bir çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NİLGÜN ÇİFTARSLAN

Danışman: Kaya Yılmaz

Özet:

Ülkemizde 2005 yılında gerçekleştirilen program değişikliği neticesinde yapılandırmacılık anlayışı esas alınmıştır. Programda öğretmenin rehberliğinde öğrencinin etkin katılımını, yaparak yaşayarak öğrenmesini, öğrencinin bilgiyi deneyimlerine göre oluşturmasını ve yorumlamasını sağlayan öğrenme ve öğretme süreçleri önem kazanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşımda öğrenenin dinleyerek ve okuyarak değil, fikirleri, bilgileri sorgulayarak, sorular sorarak, tartışarak, yorumlar yaparak, analiz ederek öğrenme sürecine aktif katılım yoluyla öğrenmenin gerçekleşmesi söz konusu olmaktadır. Yapılandırmacı öğrenme anlayışının gündeme gelmesiyle birlikte öğrenciyi edilgen ve dinleyici konumundan çıkararak aktif kılacak, kendi tarihsel bilgisini kendisinin oluşturmasına imkân sağlayacak öğretim yöntemleri benimsenmeye başlanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşım çerçevesinde öğrenenin öğretim sürecinde aktif katılımını sağlayan etkinliklerden biri de tarihsel kanıtların kullanılmasıdır. Bu araştırmanın amacı tarihsel kanıtlarla yapılan etkinliklerle öğrencilerin algılamaları, kişisel tecrübeleri ve kanıtlarla gerçekleşen öğrenme deneyimlerine yükledikleri anlamların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada araştırmanın amacına uygun olarak betimleyici fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma grubunu İstanbul ilinde 2018-2019 eğitim-öğretim yılı içerisinde araştırmaya katılan 16 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında katılımcıların tespitinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi seçilmiştir. Bu amaçla 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinin “Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye” ünitesinde yer alan konularla ilgili kanıtlara dayalı etkinlikler geliştirilmiştir. Araştırma kapsamında ‘Saltanat’, ‘Halifelik’, ‘Harf İnkılabı’ ile ilgili kanıtlara dayalı etkinlikler geliştirilmiş ve öğrencilere uygulanmıştır. Katılımcıların kanıt temelli etkinliklere dayalı öğrenme tecrübelerine ilişkin düşünceleri yarı yapılandırılmış görüşme formu ve anket soruları aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan görüşme verilerinin fenomenolojik analizi sonucunda öğrencilerin kanıtlara dayalı etkinliklerle öğrenme sürecine yükledikleri anlama yönelik şu bileşenler belirlenmiştir: Tarihsel kanıtlarla zenginleştirilmiş ders etkinliklerini öğrenciler ilgi çekici bulmuş ve bu durum, merak duygusu uyandırma ve geçmişi araştırma isteğini arttırarak geçmişi öğrenme konusunda ilgi ve şevklerini arttırarak öğrencileri harekete geçirmiştir. Öğrenme açısından motive edilmiş öğrenciler kanıtlara dayalı görüş oluşturduklarını, kanıtlar üzerinden tartışma ortamı yarattıklarını, kendilerini tarihçi gibi hissederek kanıtların kendilerini düşünmeye teşvik ettiğine dair deneyimler elde ettiklerini ve kanıtlarla işlenen derse aktif katılım gösterdiklerini belirtmişlerdir. Öğrenciler tarihsel kanıtlarla zenginleştirilmiş etkinliklerin uygulanmasıyla kanıtlara dayalı doğru, güvenilir, kalıcı, ilk elden, inandırıcı bilgi elde ettiklerini ifade etmişler ve bu durumun geçmişi daha net anlamalarını, kolay öğrenmelerini sağladığını ifade etmişlerdir. Öğrenciler, geçmişi öğrenirken farklı bakış açılarını görme, geçmişte yaşayan insanların düşüncelerini anlama, tek bir doğrunun olmadığını fark etme ve farklı açılardan tarihi olaylara bakabilmeyi öğrenme gibi beceriler kazandıklarını ifade etmişlerdir. Öğrenciler, kanıtlara dayalı çıkarımda bulunarak kendi görüşlerini ortaya koyduklarını ve tarihsel bilgiyi yorumladıklarını vurgulamışlardır. Öğrenciler geçmişi daha ayrıntılı öğrendiklerini, tarihin derinliklerine indiklerini, geçmişi zihinlerinde canlandırdıklarını, kanıtların kendilerini geçmişe götürdüğünü ve geçmişi ayrıntılı derinlemesine öğrendiklerini belirtmişlerdir. Öğrenciler kanıtlarla çalışmaktan zevk aldıklarını, süreç içerisinde tartışma ortamı sayesinde görüşlerini rahat bir şekilde ifade ettiklerini, dersi eğlenerek öğrendiklerini, bu durumun hoşlarına gittiğini ifade etmişlerdir. -------------------- As a result of the curriculum change in our country in 2005, constuctivist approach was accepted. In the curriculum, the learning and teaching processes that enable the student to participate effectively, to learn by doing and living, to create and interpret the information according to their experiences have gained importance under the guidance of the teacher. In the constructivist approach, it is the realization of learning through active participation in the learning process by questioning ideas, information, asking questions, discussing, commenting, analyzing, not listening and reading. With the introduction of constructivist learning concept, teaching methods which will enable the student to create his / her own historical knowledge by removing him / her from his / her passive and listener position have started to be adopted. Within the framework of the constructivist approach, one of the activities that enables the learner to participate actively in the teaching process is the use of historical evidence. The aim of this research is to determine the meanings that students perceive, personal experiences and the learning experiences that are realized with evidence through activities done with historical evidence. Descriptive Phenomenological Research pattern was used in the study in accordance with the purpose of the study. The research group consists of 16 students who participated in the research in the 2018-2019 academic year in Istanbul province. Within the scope of the study, easy-to-access case sampling was selected from the sampling methods for the purpose of detecting participants. 8 for this purpose. Class T.C. Activities based on evidence related to the topics in the “Atatürk and Modernizing Turkey” unit of the revolution history and Ataturk course have been developed. Activities based on evidence related to ‘Reign’, ‘Caliphate’, ‘Revolution of letters’ were developed and applied to students. Participants ' thoughts on learning experiences based on evidence-based activities were obtained through a semi-structured interview form and questionnaire questions. As a result of the phenomenological analysis of the interview data conducted within the scope of the research, the following components were identified for the understanding that students have uploaded to the learning process through evidence-based activities: students have found course activities enriched with historical evidence to be of interest, and this has stimulated students by increasing their interest and eagerness to The students who were motivated by learning stated that they formed a view based on evidence, created a debate on evidence, gained experiences that encouraged them to think about evidence by feeling like historians, and were actively involved in the course of evidence. Students have expressed that they have obtained accurate, reliable, permanent, first-hand, credible information based on evidence through the application of activities enriched with historical evidence, and that this enables them to understand the past more clearly and to learn easily. Students have gained skills such as seeing different perspectives while learning the past, understanding the thoughts of people living in the past, realizing that there is no one truth, and learning to be able to look at historical events from different angles. Students have emphasized that they make their own views based on evidence and interpret historical information. The students stated that they learned the past in more detail, that they delved deeper into history, that they portrayed the past in their minds, that the evidence took them to the past, and that they learned the past in more detail. Students enjoy working with evidence, express their views in a comfortable way through the discussion environment in the process, learn the lesson with fun, enjoy this situation expressed.