Edebi eserlerde iktidar mücadelesi (1896-1923)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat Tan

Danışman: MUHAMMET GÜR

Özet:

Sosyal ve politik meseleler, Batı tesirine girdiği Tanzimat Dönemi’nden itibaren Türk edebiyatında belirgin bir hâle gelir. Tanzimat edebiyatının sosyal ve politik vasfına karşın, 1896 yılında başlayan Servet-i Fünûn Dönemi ferdî ve hissî bir özellik arz eder. 1908 yılında ilân edilen II. Meşrutiyet ile bir kırılma meydana gelir. II. Meşrutiyet’in ilânıyla birlikte Türk edebiyatı, hiçbir dönemde olmadığı kadar politik vasfa bürünür. Bu dönemin başlıca hususlarından birisi de yaşanan “iktidar mücadeleleri”nin edebî eserlere yansımasıdır. Tezimizde1896 - 1923 yılları arasında basılan roman, hikâye ve tiyatro eserlerinde iktidar mücadeleleri incelenmiş ve tasnif edilmiştir. Bu yıllar arasında basılan eserlerdeki iktidar mücadelelerine bakıldığında dönemin padişahlarından II. Abdülhamid’e karşı verilen mücadeleler başı çeker. Ardından, sırasıyla dönem içinde yaşanan savaşlar ve daha önceki devirlerde yaşanan mücadeleler gelir. Çalışmamızda, sonuç olarak edebî eserlerin gerçek hayatın yansıma alanı olduğu hakikati tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türk edebiyatı, İktidar mücadelesi, II. Abdülhamid, İttihat ve Terakki, II. Meşrutiyet, Savaş. ABSTRACT Social and political issues came forward after the Turkish literature went under the influence of the West during Tanzimat period. Whereas the social and political aspects of the Tanzimat literature,Servet-i Fünûn period which started in 1896reflected individualistic and emotional features. There was a fracture during the 2nd Meşrutiyet period which was declared in 1908. With the declaration of the 2nd Meşrutiyet, Turkish literature proved to be more political than ever. One of the most prominent features of this period was that “the struggles for power” were reflected in the literature. In this thesis, struggles for power which were reflected in the novels, stories and plays published between the years 1896 - 1923. When the struggles for power in those works are analyzed, the fight against the then Sultan Abdülhamid II comes forward, followed by the wars during that period and the fights in the previous periods. In this work, it has been concluded that the works of literature are in fact areas where the real life has been reflected. Key words: Turkish literature, Struggles for Power, Abdulhamid II., İttihat ve Terakki, Meşrutiyet II., War.