Kocayemiş (strawberry tree-arbutus unedo L.) bitkisinin antioksidan özelliklerinin karakterizasyonu

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞBA UYSAL

Danışman: Gülbin Erdoğan

Özet:

Amaç: Vücutta çeşitli metabolik reaksiyonlar sonucu oluşan serbest radikallerin aşırı miktarları doku, organ ve sistemlerde hasarlara neden olmaktadır. Bu hasarı sınırlandırmak için vücutta birçok savunma mekanizması geliştirilmiştir, besinlerle alınan C ve E vitaminleri, flavonoidler ve karotenoidler bu savunmaya yardımcı antioksidanlar olarak rol almaktadır. Bu çalışmada, insanlar tarafından yiyecek olarak tüketildiği gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde de kullanılan kocayemiş bitkisinin toplam antioksidan kapasitesini belirlenmiştir.                                      

Gereç ve Yöntem: Cu(II)-neocuproin(2,9-dimetil-1,10-fenantrolin) reaktifinin kullanıldığı, CUPRAC yöntemi, ABTS radikal katyonu kullanılarak troloks eşdeğeri antioksidan kapasite tayin yöntemi (TEAC), demir(III) iyonu indirgeyici antioksidan gücü (FRAP) yöntemi ve toplam fenolik bileşik miktarının belirlenmesinde Folin-Ciocalteu yöntemi kullanılmıştır. Kocayemiş bitkisi farklı çözücüler kullanılarak antioksidan kapasiteleri tayin edilmiş ve karşılaştırma yapılmıştır.                   

Bulgular: CUPRAC yöntemi kullanılarak yapılan antioksidan kapasite tayininde metanol-asit ekstresi, metanol ekstresi sonuçlarına göre yüksek, ABTS radikal süpürme aktivitesi aynı bulunmuştur. Deneyler yaprak ekstreleri kullanılarak da yapılmış, ABTS ve CUPRAC yöntemleri sonuçları yakın bulunmuştur. İncelenen yöntemlerden TEAC_CUPRAC ile TEAC_FRAP değerleri arasında pozitif ilişki tespit edilirken TEAC_CUPRAC-TEAC_ABTS ve TEAC_FRAP-TEAC_ABTS değerleri negatif ilişki göstermiştir. En yüksek toplam fenolik madde içeriği Kocayemiş meyvesinin metanollü ekstraktında belirlenmiştir.                                                                  

Sonuçlar: İn vitro antioksidan aktivite tayininde tek bir tayin metodunun antioksidan gücü hakkında sınırlı bilgi vereceği bu nedenle birkaç tanesinin birlikte kullanılmasının gerektiği vurgulanmıştır.                                                          

Anahtar Sözcükler: Kocayemiş (Arbutus Unedo),CUPRAC, FRAP, TEAC, Toplam fenolik madde.