İşyeri nezaketsizliği ile stres arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hazan Akcakavaklı

Danışman: SİBEL GÖK

Özet:

Günümüzde yaşanan teknolojik gelişmelerle beraber artan rekabet ve hırs ortamı, bireysel düzeyde çalışanları ve bağlı oldukları örgütleri olumsuz olarak etkilemektedir. Çalışanların örgütler içerisinde veya dışarısında, stres verici etkenlere maruz kalmaları, stresli bir iş ortamının oluşmasına ve örgütler açısından zarar verici sonuçların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bununla beraber, çalışanlar arasında gerçekleşen nezaketsizliğin, çalışanlara ve iş ortamına zarar verici etkilerinin olması bakımından bu kavram, örgütler için önemli bir olgu haline gelmektedir. Örgütlerin zorlaşan bu rekabet ortamında avantaj sahibi olabilmeleri için yeni sermayeler ve örgüt politikaları geliştirmeleri gerekmektedir. Geleneksel sermayelerin dışarısında yer alan psikolojik sermaye kavramı, çalışanların bireyselliğini ve güçlü yönlerini desteklemesi açısından diğer örgütler tarafından taklit edilemez bir özelliği olup, rekabet avantajı sağlamaktadır. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı; işyeri nezaketsizliği ile stres arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin ve alt boyutlarının düzenleyici (moderatör) etkisini incelemektir. Araştırma dört bölümden oluşmakta olup, birinci bölümde işyeri nezaketsizliği, ikinci bölümde stres, üçüncü bölümde ise psikolojik sermaye kavramı ele ii alınmıştır. Araştırmanın dördüncü bölümünde ise, 388 kamu çalışanı ile elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Son bölümde işyeri nezaketsizliği ile stres arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin rolü ve sosyo-demografik değişkenler bakımından işyeri nezaketsizliğinin, stresin ve psikolojik sermayenin farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucu işyeri nezaketsizliği ile stres arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin alt boyutu olan umut’un düzenleyici bir etkisinin olduğu; psikolojik sermayenin alt boyutlarından olan iyimserlik, öz-yeterlilik ve psikolojik dayanıklılığın ise bu ilişkide düzenleyici bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. -------------------- The increasing competetion and ambition with the technological developments in the present day adversely affect the employees and their organizations. Exposure to stressful factors within or outside the organizations causes to emerge a stressful work environment and detrimental consequences for organizations. Furthermore, workplace incivility among the employees is an important phenomenon for the organizations beacuse of negative effects on the employees and the business environment. Organizations need to develop new capitals and organizational policies in order to be advantageus in this challenging competitive environment. The concept of psychological capital which goes beyond traditional capitals, supports the individuality and strenghts of the employees and provied a competitive advantage in terms of the fact that it cannot be imitated by other organizations. In this context the main purpose of this research is to examine the moderating effect of psychological capital and its sub-dimensions in the relationship between workplace incivility and stress. This research consist of four parts; workplace incivility in the first part, stress in the second part and psychological capital in the third part are examined. In the fourth part of this study, data obtained with 388 public iv employees were analyzed through SPSS program. In the last part it has been investigated that the role of psychological capital in the relationship between workplace incivility and stress, and whether there is a difference in the workplace incivility, stress and psychological capital in the terms of the socio-demografic variables. As a result of the analyzes, it is observed that the hope from psychological capital sub-dimension has a moderating effect on the relationship between workplace incivility and stress; therefore optimism, self-efficacy and psychological resilence which are sub-dimensions of psychological capital, has no effect on this relationship.