Katılım Bankacılığında Türev Ürünler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Bankacılık Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YUSUF ŞAHİN

Danışman: Mehmet Deniz Yener

Özet:

ÖZET Bankacılık sektöründe türev ürün kullanımı, özellikle son yıllarda ciddi bir artış göstermektedir. 2008 Küresel Finans Krizi ve sonrasında yaşanan gelişmeler, türev ürün kullanımında en önemli gerekçenin riskten korunmak olmadığını, spekülasyon amacıyla türev ürün kullanımının giderek daha da yaygınlaştığını göstermektedir. Bu çalışmada, geleneksel bankacılıkta yoğun bir şekilde kullanılan türev ürünlerin katılım bankacılığı açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Bankacılığın ve katılım bankacılığının doğuşuna ve gelişimine değinilerek, her iki alanda yer alan ve her iki alana özgü kavramlar açıklanmaya çalışılmıştır. Finansal piyasalarda yer alan dört ana türev ürünün; forward, futures, swap ve opsiyon sözleşmelerin açıklamaları yapılarak, bu dört türev ürüne özgü kavramlara ve özelliklere değinilmiştir. Türk Bankacılık Sektörü açısından türev ürün kullanımının yıllara göre değişimi ve bu değişime ilişkin grafiklere yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, türev ürünlerin katılım bankacılığı açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Türev ürünlerle ilgili katılım bankacılığında genel yaklaşım değerlendirilmiş ve katılım bankacılığı alanında türev ürünlere ilişkin genel fıkhî değerlendirmelere yer verilmiştir. Katılım bankacılığı alanında, forward, futures, swap ve opsiyonlarla ilgili yapılmış olan fıkhî değerlendirmelere son bölümde ayrı ayrı yer verilerek konu detaylı olarak aktarılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonunda ise, Türkiye’de faaliyette bulunan katılım bankalarının yapmış oldukları türev ürünlerin yıllara göre gelişimi grafikler yardımıyla açıklanmaya çalışılmıştır. -------------------- SUMMARY The use of derivative products in the banking sector has increased significantly in recent years. The 2008 Global Financial Crisis and subsequent developments indicate that the most important reason for the use of derivative products is not hedging, and the use of derivative products for speculation is becoming more widespread. In this study, derivative products which are used extensively in traditional banking have been evaluated in terms of participation banking. The birth and development of banking and participation banking are discussed and the concepts in both fields and specific to both fields are tried to be explained. The four main derivative products in the financial markets; Forward, futures, swap and option contracts are explained and the concepts and features specific to these four derivative products are discussed. The changes in the usage of derivative products in terms of Turkish Banking Sector and the graphs related to this change are presented. In the last part of the study, derivative products were evaluated in terms of participation banking. The general approach in the participation banking related to derivative products was evaluated and general jurisprudential evaluations regarding the derivative products in the participation banking area were included. In the last section, the jurisprudential evaluations regarding forward, futures, swaps and options in the participation banking area are presented separately and the subject is explained in detail. At the end of the study, the development of the derivatives according to the years they have made their participation banks operating in Turkey were explained with the help of graphics products.