Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2003
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Eren Bahri Gök
Danışman: AHMET ŞİMŞİRGİL
Özet:Osmanlı devletinin idari mekanizması durumundaki Dîvân-ı Hümâyûnun kayıtlarını ihtiva eden defterlerden biri olan 89 numaralı mühimme defteri 1642-1643 M./ 1052-1053 H. tarihleri arasındaki olayları kapsamaktadır. 114 yazılı, 8 yazısız olmak üzere 122 sayfadan müteşekkil olan ve 293 numaralı, 44 numarasız toplam 337 hükümden ibaret olduğu; 7, 10, 11, 19, 23, 25, 47, 49, 50, 53, 57, 62, 64, 65, 66, 68, 69, 75, 80, 83, 84, 86, 88, 90, 94, 97, 99, 100, 102, 104, 105, 105, 106,110,112,114 numaralı sayfalarda ise 5 cm. den fazla boşluk bulunduğu tespit edilmiştir. Defterde farklı hükümler ihtiva etmesine rağmen 68, 74 ve 75 numaraları iki defa kullanılmıştır. Yazısız sayfaların üçü defterin başında, beşi ise sonundadır. Defterde adı geçen görevlilerin kısa tanıtımları yapıldı. Defterin transkripsiyonundan sonra faydalanılan kaynaklar, Bibliyografya kısmında belirtilerek daha sonra ise İndeks, çalışmanın sonuna eklenmiştir. Ayrıca ekler kısmanda da lügat çalışması ve defterin aslı birlikte verilmiştir. Hükümlerin kısımları ise İtalik olarak ifade edilmiştir. 89 numaralı mühimme defterinin kaleme alındığı dönemde Osmanlı devletinin içinde: Hazine sevkı, tımar tevzi, veraset işleri, Saray'ın ihtiyaçlarının karşılanması, vergilerin kanuna göre toplanması, çeşitli vazifelere tayin emirleri, bir takım eşkıyanın bozgunculuk faaliyetleri, halkın elindeki silahların toplanması, sikke tashihi, tahrirlerin yenilenmesi, duhan'ın yasaklanması, adli davalar ve idarecilerin keyfi davranışlarının önlenmeye çalışılması; dışarda ise: Azak seferi ile ilgili yapılan çalışmalar başta olmak üzere İmparatorluğun sınır güvenliğinin sağlanması ve ülkelerarası ticaret konuları dönemin önemli hadiseleri olarak karşımıza çıkmaktadır. 89 numaralı Mühimme Defterinde, Osmanlı devletindeki merkez-taşra arasındaki idari ilişkilerin düzenlenmesi, askeri teşkilatlanması, ictimaî yapısı, ekonomik durumu ve hukukî konuları hakkında önemli bilgiler bulunmaktadır. The ledger books called mühimme number 89, one of the ledger books called which includes the registers of Divân-ı Hümayûn - the managerial mechanism of the Ottaman Empire, comprises the events between the years 1642-1643 M. / 1052-1053 H.. it is fixed that this The ledger books called consists of 114 written, 8 unwritten pages- total 122; 293 whit numbers, 44without numbers judgements total 337- and pages 7, 10, 11, 19, 23, 25, 47, 49, 50, 53, 57, 62, 64, 65, 66, 68, 69, 75, 80, 83, 84, 86, 88, 90, 94, 97, 99, 100, 102, 104, 105, 106, 110, 112, 114 have blanks which are more than 5 cm. Although they have different judgements; numbers 68, 74 and 75 are used twice. The three of the unwritten pages are in the begining of the the ledger books called, 5 of them are at the end. Sholt presenttations of the officials whose names are in the the ledger books called are done. The resources from which have been benefited after the transcription of the ledger books called, have been clarified and then index has been added at the end of the study. Further more, in the addings part the real part of the ledger books are given with vocabulary study have been done. The summaries of the judgements are written in italics. When the ledger books called number 89 was written inside the Ottoman Empire, weface tresury sending, timar partition, inheritance dealings, supplying the needs of the palace, collection of the taxes accarding to the laws, orders of designation to the various jobs,defeatism work, of some bandits, collection of the weapans of the local people, sikke assign renewing the drawtings, banning the tobacco, trying to prevent the arbitrary behauiours of the administrators and judicial trials, and outside we can see the working about the Azak journey as the most important and providing the security of the borders of the Empire; issues about the countries commercials as other important points. There are very crucial informations about organizing the managerial relations between the local and the centre parts of the Ottaman Empire, organization of the soldiers, social structure, economical position and legal issue the ledger books called number 89.