Farklı ülkelerdeki İngilizce okutmanlarının ortak dil olarak İngilizce farkındalığı ve görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESRİN NESLİHAN KOCUK

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Seyfi Kenan

Eş Danışman: Pınar Başkan

Özet:

İngilizce, dünyada dil eğitiminde önem ve gereklilik olarak geçerliliği sürdürmektedir. Dünyanın küreselleşmesinde ve ülkelerin uluslarasılaşmasında bir araç olan İngilizce işlevini bu bağlamda yürütmektedir. Günümüzde, farklı anadili olan insanların iletişim aracı olarak İngilizceyi kullandıkları görülmektedir. İngilizce eğitimi üzerine yapılan araştırmalar ve çalışmalarda Ortak Dil olarak İngilizce kavramı ortaya çıkmış ve eğitim-öğretim alanında etkisini göstermiştir. Bu çalışma, katılımcıların Ortak Dil olarak İngilizce kavramı üzerine farkındalıkları ve görüşlerini karşılaştırarak incelenmesini amaçlanmıştır. Çalışmada, katılımcıların Ortak Dil Olarak İngilizce algılarının, dil pedagojisi, dil politikası, ders materyalleri ve öğretim yöntemleri üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma için detaylı bir araştırma sonunda Bulgaristan, Çekya, Hırvatistan, Macaristan ve Türkiye'den katılımcılar seçilmiştir. Katılıcımlar çalıştıkları üniversitelerde İngilizce eğitimi vermektedirler. Bu katılımcılar devlet üniversitelerinde çalışan deneyim sahibi anadili İngilizce olmayan okutmanlardan oluşmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda, detaylı veriler toplanması adına araştırma deseni olarak durum çalışması seçilmiştir. Çalışmada, verilerin kapsamlı olarak alınması amacıyla karma yöntemden yararlanarak nicel ve nitel veriler toplanmıştır. Nicel verilerin toplanması için başka bir çalışmadan, araştırmacı tarafından geçerlilik ve güvenilirliğinin yapılmış olan Ortak Dil olarak İngilizce farkındalık anketindeki ölçekler kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Nitel verilerin toplanılması için, okutmanlar ile Ortak Dil olarak İngilizce ve ders planları üzerine yarı yapılandırılmış görüşmeler Zoom adlı çevrimiçi bir platform üzerinde yapılmıştır. Nitel verilerin analizi için MAXQDA analiz programında temalar oluşturulmuş ve bu temalar incelenmiştir. Ana temalar ve alt temalara bakıldığında ders planlarındaki 4 beceri içeriği, öğrenci ihtiyaçları, aksan ve telaffuz, öğretme teknikleri ve müfredat gibi toplam 24 tema analiz edilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda, ölçek analizinde her okutmanın Ortak Dil olarak İngilizce kavramı farkındalık seviyeleri birbirine yakın çıkmıştır. Üniversite seviyesinde en az deneyimi olan Hırvatistan'da çalışan okutman aralarında en yüksek farkındalığa sahip olan katılımcıdır. Her okutman iletişim aracı olarak İngilizcenin ortak dil işlevi gördüğü kanaatindedir. Dil politikası olarak Ortak dil olarak İngilizce desteklenmiş ve teşvik edilmesi üzerine yorumlarda bulunulmuştur. Ders materyallerinde kültürel çeşitliliğin arttığını ama İngiltere bazlı yayınevlerinin yaygın olarak tercihinin halen devam ettiği beyan edilmiştir. Yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucu, okutmanların hem Ortak Dil olarak İngilizce farkındalığı hem de Ortak Dil olarak İngilizce kavramı dostu görüşlerinin yoğunlukta olduğu görülmüştür. Okutmanlar telaffuz ve gramer hatalarına iyimser bakmış ve genel olarak iletişim becerilerini önde tuttuklarını söylemiştir. Nicel veri ve nitel veri sonuçları karşılaştırıldığında ise okutmanların aksan, dil becerileri ve öğretim yöntemi konularına bakış açılarında farklılıklar olduğu sonucuna varılmıştır. Yapılan çalışmanın sonucunda, elde edilen veriler göz önünde bulundurulduğunda okutmanların temel anlamda Ortak Dil olarak İngilizce kavramı farkındalığı olduğunu ve görüşlerinde bunu destekledikleri görülmüştür. Katılımcıların sınıf uygulamalarında öğrencinin üretkenliğini ve becerileri ön plana koymaları üzerine Ortak Dil olarak İngilizce farkındalığın var olduğu ve teşvik edildiği görülmüştür. Okutmanların görüşmelerde verdiği akademik becerileri içeren cevaplardan ve kullanılan materyallerden dolayı Standart İngilizce, Yabancı dil olarak İngilizce, İkinci Dil olarak İngilizce kavramlarının yükseköğretim kademesinde etkisinin sürdürdüğü anlaşılmıştır. Buna rağmen okutmanların öğretim teknikleri ve iletişim becerilerine önem gösterdiği görüşleri Ortak Dil olarak İngilizcenin etkisinin ve farkındalığının varlığı sonucuna varılmıştır.