Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ferda Dikmen
Danışman: Füsun Saraç
Özet:
Bir
birey, doğduğu andan itibaren içinde bulunduğu toplumun bir parçası olarak ve
doğal süreçlerden geçerek edindiği dille iletişimini gerçekleştirir. Bu dille, bir dil topluluğun üyesi olup iletişim
eylemini gerçekleştirmektedir. Yabancı dil bilmenin, bireysel isteğe
bağlılıktan çıkıp gerçek bir ihtiyaç haline dönüştüğü günümüzde, kişinin ana
dili dışında bir ya da daha fazla dil öğrenmesi de kaçınılmazdır. Yabancı dili
sadece bilmek değil onu etkin bir şekilde kullanmak gerektiği de ortadadır.
Yabancı dil öğrenim sürecinde öğrencilerin yaptığı yanlışların rolü son derece
önemlidir. Bu yanlışların türleri ve nedenleri üzerine yapılan çalışmalar,
öğrenilen dil ile ana dili arasındaki farkların bu yanlışların ortaya
çıkmasında belirleyici bir etken olduğunu öne sürmektedir. Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde yapılan bu
hataların ve yanlışların birçok nedeni bulunmakla beraber Fransızca öğretiminin
iyileştirilmesi için birçok öğretim yöntemi kullanılmaktadır. Buna rağmen
yanlışsız bir yabancı dil öğrenimi ideal olmaktan öteye gidememekte günümüzde
de yapılan yanlışlar dil öğrenme sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul
görmektedir.
Bu çalışmanın
amacı, öncelikle üniversitede A2 seviyesinde Fransızca öğrenen öğrencilerin
yazılı anlatım üretimlerinde anlamsal, biçimbilimsel ve sözdizimsel yanlışları
çözümleyerek bu yanlışların türlerini ve sebeplerini bulmaktır. Bu amaçla,
öğrencilerin 2018-2019 Eğitim-Öğretim Bahar Yarıyılında oldukları üç sınavın
kâğıtlarından bir araştırma nesnesi oluşturulmuştur. Bu çalışma kâğıtlarından
hareketle yanlış çözümlemesi yapılmıştır. Bu yöntemden sonra yanlışlar
türlerine göre sınıflandırılmış ve bu yanlışların sebepleri tespit edilmeye
çalışılmıştır.
Biçimbilimsel
yanlışlar Avrupa Ortak Başvuru Metninde A2 düzeyinde Fransızca öğrenenler için
belirtilen ve yazılı anlatım üretimlerinde kendilerinden kullanmaları beklenen
dilbilgisi yapıları ile sınırlandırılmıştır. Anlamsal yanlışlar ise,
öğrencilerin yazım, ses ya da anlam benzerliğinden ötürü yanlış kullanımı
tercih ettikleri sözcükler esas alınarak sınıflandırılmıştır. Sözdizimsel
yanlışlarda ise, eylemler ve bunların aldıkları edatlar, tümleçler, zarflar ile
bunların tümcedeki dizimleri göz önünde bulundurulmuştur. Öğrencilerin en çok
yanlış yaptığı kategori biçimbilimsel kategori olarak ortaya çıkmıştır ve alt
başlık olarak fiil çekimi, yazım yanlışı ve sıfat uyumu yanlışı yaptıkları
tespit edilmiştir.
Sonuç ve öneriler
bölümünde yazılı anlatım yanlışlarını en aza indirgemek için çözüm önerilerinde
bulunulmuştur. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların, özellikle yaklaşımlarını
ve eğitsel uygulamalarını geliştirmek isteyen, dil öğrenimi sürecinde
yanlışları en az indirgemeyi hedefleyen Fransızca yabancı dil (FLE)
öğretmenleri için yararlı olacağı umulmaktadır.
Ayrıca, bu alanda çalışan araştırmacılar için başvurabilecekleri
modeller oluşturması da hedeflenmektedir.
Anahtar
Sözcükler: Fransızca öğrenimi, yazılı anlatım, yanlış türleri, yanlış
nedenleri, yanlış analizi.