A2 DÜZEYİ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN FRANSIZCA ÖĞRENİMİNDE YANLIŞ ÇÖZÜMLEMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ferda Dikmen

Danışman: Füsun Saraç

Özet:

Bir birey, doğduğu andan itibaren içinde bulunduğu toplumun bir parçası olarak ve doğal süreçlerden geçerek edindiği dille iletişimini gerçekleştirir. Bu dille, bir dil topluluğun üyesi olup iletişim eylemini gerçekleştirmektedir. Yabancı dil bilmenin, bireysel isteğe bağlılıktan çıkıp gerçek bir ihtiyaç haline dönüştüğü günümüzde, kişinin ana dili dışında bir ya da daha fazla dil öğrenmesi de kaçınılmazdır. Yabancı dili sadece bilmek değil onu etkin bir şekilde kullanmak gerektiği de ortadadır. Yabancı dil öğrenim sürecinde öğrencilerin yaptığı yanlışların rolü son derece önemlidir. Bu yanlışların türleri ve nedenleri üzerine yapılan çalışmalar, öğrenilen dil ile ana dili arasındaki farkların bu yanlışların ortaya çıkmasında belirleyici bir etken olduğunu öne sürmektedir. Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde yapılan bu hataların ve yanlışların birçok nedeni bulunmakla beraber Fransızca öğretiminin iyileştirilmesi için birçok öğretim yöntemi kullanılmaktadır. Buna rağmen yanlışsız bir yabancı dil öğrenimi ideal olmaktan öteye gidememekte günümüzde de yapılan yanlışlar dil öğrenme sürecinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul görmektedir.

Bu çalışmanın amacı, öncelikle üniversitede A2 seviyesinde Fransızca öğrenen öğrencilerin yazılı anlatım üretimlerinde anlamsal, biçimbilimsel ve sözdizimsel yanlışları çözümleyerek bu yanlışların türlerini ve sebeplerini bulmaktır. Bu amaçla, öğrencilerin 2018-2019 Eğitim-Öğretim Bahar Yarıyılında oldukları üç sınavın kâğıtlarından bir araştırma nesnesi oluşturulmuştur. Bu çalışma kâğıtlarından hareketle yanlış çözümlemesi yapılmıştır. Bu yöntemden sonra yanlışlar türlerine göre sınıflandırılmış ve bu yanlışların sebepleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Biçimbilimsel yanlışlar Avrupa Ortak Başvuru Metninde A2 düzeyinde Fransızca öğrenenler için belirtilen ve yazılı anlatım üretimlerinde kendilerinden kullanmaları beklenen dilbilgisi yapıları ile sınırlandırılmıştır. Anlamsal yanlışlar ise, öğrencilerin yazım, ses ya da anlam benzerliğinden ötürü yanlış kullanımı tercih ettikleri sözcükler esas alınarak sınıflandırılmıştır. Sözdizimsel yanlışlarda ise, eylemler ve bunların aldıkları edatlar, tümleçler, zarflar ile bunların tümcedeki dizimleri göz önünde bulundurulmuştur. Öğrencilerin en çok yanlış yaptığı kategori biçimbilimsel kategori olarak ortaya çıkmıştır ve alt başlık olarak fiil çekimi, yazım yanlışı ve sıfat uyumu yanlışı yaptıkları tespit edilmiştir.

Sonuç ve öneriler bölümünde yazılı anlatım yanlışlarını en aza indirgemek için çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Bu çalışmadan elde edilen sonuçların, özellikle yaklaşımlarını ve eğitsel uygulamalarını geliştirmek isteyen, dil öğrenimi sürecinde yanlışları en az indirgemeyi hedefleyen Fransızca yabancı dil (FLE) öğretmenleri için yararlı olacağı umulmaktadır.  Ayrıca, bu alanda çalışan araştırmacılar için başvurabilecekleri modeller oluşturması da hedeflenmektedir.

Anahtar Sözcükler: Fransızca öğrenimi, yazılı anlatım, yanlış türleri, yanlış nedenleri, yanlış analizi.