Enerji ithalatı ve iktisadi büyüme ilişkisi : Türkiye ile seçili Avrupa Birliği üyesi ülkelerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Funda Kocatürk

Danışman: YAVUZ TURGUTER

Özet:

Ekonomik ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak ülkelerin enerji ihtiyacı sürekli artmaktadır. Artan enerji ihtiyacı yeterli fosil yakıt rezervine sahip olmayan ülkeleri bu kaynaklarda ithalata yöneltmektedir. Enerji ithalatı mal ve hizmet üretim miktarındaki artışı destekleyerek iktisadi büyümeyi teşvik etse de ithal enerji kullanımı enerjide dışa bağımlılığa sebep olmakta ve ekonomideki risk ve belirsizliği arttırmaktadır. Bu tezin amacı, Türkiye ile birlikte beş AB üyesi (Belçika, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve İtalya) ülkenin enerji ithalatları ve iktisadi büyümeleri arasındaki ilişkinin seçilmiş 10 yıllık dönem için (2008-2017) çeşitli sayısal veriler aracılığıyla karşılaştırmalı olarak analiz edilmesi ve analiz sonuçlarına bağlı olarak iktisadi büyümenin sürdürülebilirliği için önerilerde bulunmaktır. Elde edilen sonuçlara göre iktisadi büyüme ile enerji ithalatı arasındaki ilişkiye ülkelerin enerji üretim ve tüketimleri ile enerji ihracatlarının yön verdiği anlaşılmıştır. İktisadi büyüme ile enerji ithalatı arasında Türkiye ve İtalya’da dönemin 8 yılında pozitif yönlü bir ilişki görülürken Portekiz’de seçili dönemin 4 yılı, İspanya’da 5 yılı, Belçika’da 7 yılı ve Yunanistan’da ise 6 yılında aynı yönlü bu ilişki görülmüştür. Dönemin bazı yıllarında iktisadi büyüme ile enerji ithalatı arasında pozitif yönlü bir ilişki söz konusu olsa da enerji ithalatının ülkelerin dışa bağımlılıklarını arttırdığı görülmüş, bu sebeple büyümenin sürdürülebilirliği için özellikle yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının hem mal ve hizmet üretiminde hem de hanehalkı tüketiminde kullanılmasının gerekliliği ortaya konulmuştur. -------------------- Depending on the economic and technological developments, the energy needs of the countries are constantly increasing. The increasing energy need directs countries that do not have sufficient fossil fuel reserves to import these resources. Although energy imports encourage economic growth by supporting the increase in production, the use of imported energy causes dependence on foreign sources and increases risk and uncertainty in the economy. The aim of this thesis, the five EU member countries with Turkey (Belgium, Spain, Portugal, Greece and Italy) the relationship between the country's energy imports and economic growth, selected 10-year period (2008-2017) is a comparative analysis through a variety of digital data and make recommendations for the sustainability of economic growth based on the analysis results. According to the results, it is understood that the energy production and consumption and energy exports of the countries direct the relationship between economic growth and energy import. While there was a positive relationship between economic growth and energy import in Turkey and Italy in 8 years of the period, this same-way relationship was seen in 4 years of the selected period in Portugal, 5 years in Spain, 7 years in Belgium and 6 years in Greece. Although there was a positive relationship between energy imports and economic growth in some years of the period, it was observed that energy imports increased the dependency of countries on foreign countries, and therefore, it was demonstrated that especially domestic and renewable energy sources should be used in production and consumption for sustainability of growth.