1981 ve 2006 Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 8. sınıf programlarına göre hazırlanmış ders kitaplarının içerik ve kullanılabilirlik açılarından karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tülay Mıratkan Camkıran

Danışman: YÜCEL KABAPINAR

Özet:

1981 VE 2006 TÜRKİYE CUMHURİYETİ İNKILÂP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK 8. SINIF PROGRAMLARINA GÖRE HAZIRLANMIŞ DERS KİTAPLARININ İÇERİK VE KULLANILABİLİRLİK AÇILARINDAN KARŞILAŞTIRILMASI Bu araştırmada 1981 ve 2006 İlköğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük 8. Sınıf Programları’na göre hazırlanmış ders kitaplarının içerik ve kullanılabilirlik boyutlarında karşılaştırılması ve bu konu hakkında öğretmenlerin görüşlerini almak amaçlanmıştır. Araştırma; İstanbul ili Avcılar, Beylikdüzü ve Esenyurt ilçelerinde görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenleriyle, 2009-2010 eğitim öğretim yılı ile, 148 öğretmene uygulanan anket ve görüşme ve eski ve yeni ders kitaplarının karşılaştırılması için kullanılan doküman analizi sonucunda elde edilen veriler ile sınırlı olmuştur. Araştırmaya uygun olması nedeniyle tarama modeli uygulanmıştır. Öğretmenlerin programlara ilişkin görüşlerine ait verilere, görüşme formu anket ve ankette yer alan açık uçlu sorularla ulaşılmıştır. Eski ve yeni ders kitaplarının karşılaştırılmasına yönelik veriler ise doküman analizi yapılarak elde edilmiştir. Araştırmada, 1981 ve 2006 Programları’na göre hazırlanan ders kitaplarında yer alan görseller, metinler, etkinlikler ve ölçme değerlendirme çalışmaları karşılaştırma yapılarak doküman incelemesi yapılmıştır. Bu araştırmada 8 ayrı ders kitabının doküman incelemesinden elde edilen sonuçlara göre; • 2006 Programı’na göre hazırlanmış olan ders kitaplarında kanıt temelli metin sayısının, 1981 Program’ına göre hazırlanmış olan kitaplara göre arttığı saptanmıştır. • Görsellerin çeşitliliğinin, sayısının ve niteliğinin arttığı belirlenmiştir. • Öğrenmeyi kolaylaştıran, pekiştirmeye dayalı etkinlikler içeren çalışma kitabı kavramının ortaya çıktığı, ölçme ve değerlendirme sistematiğinin değişip, öğrenme sürecini ve sonucunu değerlendirmeye yönelik alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yer verildiği tespit edilmiştir. 112 öğretmene uygulanan anket verileri SPSS 15 İstatistik Programı’ndan elde edilen sonuçlara göre değerlendirilmiştir. Örneklem grubundan seçilen 24 öğretmen adayı ile görüşme yapılmıştır. Yapılan ses kayıtları analiz edilerek, görüşme yoluyla elde edilen nitel veriler, oluşturulan kategorilere göre tasnif edilip incelenmiştir. Daha sonra sonuçlar nicel olarak tablolaştırılmıştır. Görüşmelerde ve anketlerde yer alan açık uçlu sorulara göre; • 1981 Programı’na ait İlköğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük 8. Sınıf ders kitaplarının bilginin sunumunda içerik yoğun, ayrıntıcı, ezbere dayalı ve dikte edici bir sunuma sahipken, 2006 Programı’na ait ders kitaplarında içerik sadeleştirilmiş, öğrencinin bilgiyi yapılandırmasına müsaade edici yapıda ve kanıtlarla desteklendiği görülmektedir. Ayrıca yeni ders kitaplarında daha fazla sayıda görselin yer alması, konunun anlaşılmasındaki işlevselliği, görsel okuma kavramının ortaya çıkması ve görsellere dayalı etkinliklerin öğrencileri aktif kılması nedenlerine bağlı olarak 2006 Programı’na göre hazırlanan ders kitaplarını daha yeterli bulmaktadırlar. • Öğretmenlerin büyük çoğunluğu yeni ders ve çalışma kitaplarının öğrenci üzerinde olumlu bir etki yarattığını ifade etmektedir. • 2006 Programı’na göre hazırlanmış olan ders kitaplarının tasarımı; görsellerin zengin oluşu, eskiye oranla daha canlı ve renkli olmasından dolayı öğrencilerin ilgi ve yaş düzeylerine uygun olduğu araştırma sonuçları arasındadır. • 2006 Programı’na göre hazırlanmış olan ders ve öğrenci çalışma kitaplarındaki ölçme ve değerlendirme uygulamalarının çeşitlendiği, öğrenciyi çok yönlü değerlendirme olanağı verdiği ve öğrencilerin bu sürece dâhil olarak zevkle etkinlikleri yapabildiği, ancak kalabalık mevcutlu sınıflara uygun olacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerekliliği öğretmenlerce dile getirilmiştir. • Araştırma sonuçlarına göre 2006 Programı’na göre hazırlanmış olan ders kitaplarının kullanım sıklığının arttığını ve kullanım şeklinin değiştiği görülmektedir. . • Öğretmenlerin eski ve yeni ders kitaplarının kullanılabilirlik boyutlarında değerlendirilmeleri boyutlarında öğretmenler eski ders kitapları için; öğretmen merkezli olduklarını, ezbere yöneltici özelliğe sahip olduklarını, bilgi merkezli oldukları gibi yönlerde değerlendirmeler yapmışlardır. Yeni ders kitaplarının kullanılabilirlik boyutu hakkında ise; öğrenci merkezli olduklarını, bilgi bakımından yetersiz olduklarını, daha kullanışlı kitaplar olduklarını, kalabalık sınıflarda zor uygulanabilir oldukları gibi yönlerde eleştirerek hem olumlu hem de olumsuz yönde fikirlerini ifade ettikleri görülmektedir. • Öğretmenlerin 1981 Programı'na göre yetişecek bireylerin/ kuşakların kişilik özelliklerini tanımlayan birey profiline ilişkin görüşlerine bakıldığında en çok ezberci, pasif ve çok yönlü düşünemeyen bir birey profillerini, 2006 Programı'nın oluşturmaya çalıştığı kişilik yapısına ilişkin anketteki açık uçlu sorularda belirttikleri görüşlere göre de en çok araştırmacı, sorgulayan ve aktif bir birey profillerini ölçüt aldıkları görülmektedir. Ankette yer alan sorulara göre; • Öğretmenler 1981 ve 2006 Programları’na ilişkin öğrenme anlayışı, amaç, içerik, değerlendirme, öğretmen kılavuz kitabı ve öğrenci çalışma kitapları boyutları hakkında farkındalık geliştirebilmişlerdir. Anahtar Sözcükler: Ders Kitabı, Yapılandırmacılık, Davranışçılık. ABSTRACT The aim of this research is to compare the contents of text for the 8th graders' class "Turkish Republic Revolution History and Kemalism’’ between the years of 1981 and 2006 " and it is also aimed to learn the teachers’ opinions about the comparison. The research includes questionnaires and interviews applied to 148 Social Studies teachers working at three different districts of İstanbul (Avcılar, Beylikdüzü and Esenyurt) and the results of the data analyses comparing the new and old textbooks. As it is appropriate for the survey, the general scanning type;which is one of the scanning types; is chosen. Teachers’ opinions about the program are asked via the open-ended questions in the interview forms and the questionnaire. The results about the comparison between the old and new textbooks are concluded by the document analysis technique.In the research, data was analyzed comparing the visuals, texts, activites and evaluations in the textbooks for the 8th graders' class "Turkish Republic Revolution History between the years of 1981 and 2006 and Kemalism". According to the results of 8 different textbooks analyses;  Number of the “proof-based texts” taking place in the textbooks published in 2006 is greater than the ones published in 1981.  The number, quality and variaton of the visuals have increased.  It is shown that the new textbooks concept based on reinforcement and with exercises which make learning easier became widespread. Also it is concluded that the classical technique of assessment and evaluation is changed and the technique which enables to assess and evaluate both process and outcome became popular. The results of the survey applied to 112 teachers was analyzed via the SPSS 15 statistical method.The 24 teachers selected from sample group have been interviewed. The audio records and qualitative data have been analyzed and also classified according to the pre-determined categories.Then the results was tabulated quantitatively. According to the answers to the open-ended questions by the participants;  While Turkish Republic Revolution History curriculum for 8th graders in 1981 present the information dense, detailed, based on memorization and dictated; the curriculum in 2006 was simplified, exemplified and based on the principles of Constructivism. Also the new curriculum is superior than the old one because of its having more visual images, clarity of the topics, easiness of reading charts and exercises based on visual images makes students more active in learning.  Most of the teachers states that the new textbooks and exercise books have positive impact on students.  According to the survey results, the new textbooks are more appropriate for the students’ age and interests as they are more colorful and have more visual images.  According to the survey results, the new textbooks are more appropriate for the students’ age and interests as they are more colorful and have more visual images.  According to the survey results, it is concluded that frequency of usage of the new textbooks is increased and the way they are used is changed.  When the teachers made a comparison between the old and new textbooks, they stated that the old coursebooks were teacher-centered, based on memorization, and had unnecessary details on the other hand the new textbooks were student-centered and practicle. But the teachers also stated that the new coursebooks were lack of some necessary informartion.  The teachers stated that the students taught according to 1981 program tend to be learning by memorization, passive and simple-minded contrary to the students taught in 2006 who learn actively, make researches. According to the questionnaire results,  Teachers are able to comprehend the sense of learning, aim, content, evaluation, teacher's guide book and student's work book based on the 8th graders' class "Turkish Republic Revolution History between the years of 1981 and 2006 and Kemalism". Key words: Textbooks, Constructivism, Behaviorism