Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YASİN YAĞBASAN
Danışman: İSMAİL HAKKI ARMUTLULU
Özet:Şirketler globalleşen dünyada rekabet ortamında ayakta kalabilmek için ellerindeki kıt kaynakları en verimli şekilde kullanmak durumundadırlar. Üretim sürecinde yaşanan kalite problemleri şirketlerin verimliliklerini önemli ölçüde etkilemektedir. 20. yüzyılda yaşanan bu kalite problemlerini en aza indirmek için bazı yönetmler geliştirilmiştir. Deney Tasarımı, özellikle Japon endüstrisinde yaygın olarak kullanılan bir kalite geliştirme tekniğidir. Hazırlanan bu tezin amacı, deney tasarımı hakkında genel bilgiler vermek ve kalite problemlerinin çözümünde kullanılabilirliğini bir örnek uygulama ile göstermektir. Deney Tasarımı kavramı, istatistik bilimine önemli katkıları olan Sir Ronald Fisher tarafından, 1920' lerde tarım alanında yapılan çalışmalar sırasında bulunmuş ve geliştirilmiştir. Daha sonraları kimya, ilaç ve imalat sektörlerinde kullanılmaya başlanmıştır. Genel olarak deney tasarımı, bir süreci etkilemesi muhtemel çeşitli faktörlerin belirlenmesi ve sürecin bu faktörlerin çeşitli düzeylerinde denenmesini içeren bir dizi testlerdir diyebiliriz. Bu denemeler sonucunda en iyi sonucu veren faktör düzeyleri belirlenir ve süreç bu düzeylere ayarlanarak çalıştırılır. Bu tezde yapılan uygulamada, elektrik anahtarı üretim sürecinde yaşanan kalite problemi incelenmiştir. Önce yaşanan kalite probleminin tanımı yapılmış ve halihazırda kalitesizlik oranının %17 olduğu görülmüştür. Süreçi etkilemesi muhtemel faktörler ve bu faktörlerin düzeyleri beyin fırtınası yöntemiyle belirlenmiştir. Daha sonra her faktörün her düzeyinin incelenmesine olanak verecek bir tasarım tipi seçilmiş ve denemeler yapılmıştır. Sonuçlar istatistiksel olarak incelenmiş, kalitesizlik oranına etki eden faktörler belirlenmiş ve bu faktörlerin kalitesizlik oranını en aza indirgeyen düzeyleri belirlenmiştir. Yapılan deneyler sonrasında üretim sürecinde yaşanan kalitesizlik oranı % 8' e düşürülmüştür. ABSTARCT In order to survive in global world at competetive environment, companies have to use their limited sources as productive as posibble. Quality problems occuring during production process affects the level of the productivity. Some new techniques have benn developed in 20. century in order to minimise these quality problems. Design of Experiments ( DOE) is one of these quality improvement techniques which is being used widely in Japanese industry. The purpose of this thesis is to give general information about design of experiments and to show that it can be used in order to solve quality problems. This concept was first investigated and developed by Sir Ronald Fisher, who has important contributions to statistics science, during his researchs on agriculture. Later it has been used in chemistry, pharmacology anad production. In general, design of experiments is a series of tests involves to define the important factors and to perform some experiments at several levels of these factors. At the end of these experiments, the factor levels that gives the best results are determined and process is adjusted to these levels. In these thesis, a quality problem which was occured in an electrical switch production process was analysed. First the quality problemwas defined and seen that the nonquality ratio is %17. The factors that possibly affects the process and the levels of these factors were determined by a brainstorming session. Then a design type which allows to try all factors at all levels was chosen and the experiments are performed. The results were analysed by statistical techniques such as analyses of variance and regression modeling, After these analyses, the factors which affects the quality problem were determined and the levels of these factors which minimizes the nonquality ratio were investigated. At the end of these studies the nonquality ratio have been decreased to % 8.