Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: E. DİLARA İNCEGÖL KOÇAK
Danışman: SUAT CANOĞLU
Özet:Mukavemet karakteristiği geçmişte ve günümüzde tekstil sanayinde en çok kullanılan ölçümlerden biridir. Bu ölçüm kalite kontrolde, mamulün kalitesini ve son kullanım davranışlarını belirlemede kılavuz olarak kullanılmaktadır. İpliğin kalite düzeyini belirleyebilmek için, büküm yada birim uzunluktaki ağırlık parametresi gibi karakterin ölçülmesi yeterli değildir. Bir ipliğin karakterize edilebilmesi için gerekli olan en temel özelliklerden ikisi kopma mukavemeti ve uzamasıdır. Tekstil materyalinin pek çok değişik kullanımında elastik özelliklerinin değişimine de genellikle ihtiyaç duyulur. İpliklerin elastik özellikleri, kumaş yapı özelliklerini etkileyen önemli unsurlardandır. İpliklerin elastik özeliklerini arttırıcı çalışmalar tekstil teknolojisinde geliştirilmektedir. Tekstil teknolojisinde geliştirilmekte olan konulardan birisi de ultrasonik enerjinin kullanımıdır. Ultrasonik enerji yıllar boyunca mühendislikte, bilimsel çalışmalarda (20-50 kHz) ve tıpta (1-10MHz) çok yaygın olarak kullanılmıştır. Bu sahalardaki kullanım alanları; temizleme, sterilizasyon, plastik kaynağı, homojenizasyon, filtrasyon v.b. işlemleridir [21]. Tekstil işlemlerinde de ultrasonik enerjinin kullanılması fikri yeni olmayıp, ultrasonik enerjinin kullanımı ile bir çok tekstil işlemlerinin hızlandırıldığı ve geliştirildiği konusundaki kaynaklar mevcuttur. Tekstil teknolojisinde iplik özelliklerini iyileştirici, geliştirici bir çok yöntem denenmektedir. Çeşitli terbiye yöntemleri ile iyileştirmelerin yanısıra, ultrasonik enerjinin gücünden yararlanmak amacıyla yıkama parametrelerininde etkili olacağı düşünülmektedir. Araştırmanın amacı; 14.5 tex, 20 tex, 30 tex pamuk penye örme ipliğinin ultrasonik ve konvansiyonel yıkamaları sonucunda, iplik mekanik özelliklerine etkilerinin araştırılmasıdır. Yapılan literatür araştırması sonucunda, ultrasonik enerji kullanılarak yapılan çalışmalardan bazıları şunlardır; 1993 yılında A.N.Saligram, S.R.Shukla ve M.Mathur, ultrasonik enerji kullanarak, düşük sıcaklıkta poliester liflerinin dispers boyalarla boyanmasının uygun olduğu sonucuna varmışlardır [32] . 1994 yılında Marmara Üniversitesinde, BAYDUZ N, İNANICI Y. tarafından yapılan çalışmada çeşitli boyarmaddelerle poliamid mikrolifin ultrasonik enerji kullanılarak ve standart yöntemle yapılan boyama işlemlerinin sonuçları birbirleri ile karşılaştırılmıştır [33] . 1995 yılında E.I.DuPont de Nemours Co, R.D. Rheutan, H.F.Staunton ve C.R. Whitfield'ın çalışmalarında; ultrasonik dalgaların koagülasyon banyosundaki filamentlerin düzensiz yapısını, hızlı ve üniform olarak olumlu şekilde değiştirdiği sonucunu bulmuşlardır [34] . 1998 yılında Marmara Üniversitesinde,BAŞER İ., ARSEVEN R.M. tarafından yapılan çalışmada 3 farklı standart test bezi, 3 farklı deterjan ve 5 değişik yıkama zamanında, 5 ilave parametre (deterjan katkı maddeleri) kullanılarak, ultrasonik ve konvansiyonel yıkama teknikleri mukayese edilmiş ve değerlendirilmiştir. Deneyler sonucunda ultrasonik enerjinin, yeni nesil çamaşır makinalarında mevcut tekniklerle kombine edilecek önemli bir alternatif oluşturduğu anlaşılmıştır [35] .