Amir Ateş'in hayatı, dinî mûsikî eserleri ve Mevlîd-i Şerîf okuma tavrı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Osman Alaca

Danışman: AHMET HAKKI TURABİ

Özet:

XX. yy.'da Türk Mûsikîsinin beste ve icra alanında yetişmiş en önemli sanatkârlardan birisi de Hâfız Amir Ateş'tir. Dinî bir ortamda yetişmesi ve aynı zamanda babasının hâfız olması kendisinin de hâfızlık yolunda ilerlemesine vesîle olmuştur. Erken yaşlarda beste yapmaya başlayan Amir Ateş, gençlik yıllarında beste çalışmalarına hız vermiş ve bu alanda kendini geliştirmiştir. Daha çok şarkı bestelemekle birlikte bazı besteleri günümüzde en çok okunan eserler arasındadır. Amir Ateş'in diğer bir özelliği de mevlîdhanlıktır. Bu alanda da kendisini yetiştirmiş ülkemizde ve dünyada adından söz ettirmiştir. Amir ateş besteleriyle, yaşantısıyla sanat duruşuyla kendisinden sonra bu alana ilgi duyanlara güzel bir miras bırakmıştır. İki bine yakın bestesi ile mûsikî alanında rüşdünü ispatlayan ve gelecek nesillere bu emaneti teslim eden Amir Ateş, toplum nazarında da hakettiği yeri bulmuştur. İnsâni vasıflarındaki güzellikler yanında icralarındaki düzgün tavrı, eserlerine de yansımış ve Türk Mûsikîsi alanına adını yazdırmayı başarmıştır. Amir Ateş’in hayâtını, sanatını, mevlîd-i şerîf tavrını ve bestelerini içine alan çalışmamız; giriş ve beş bölümden oluşmaktadır. Özellikle hakkında yapılan röportajlarla Türk Mûsikîsindeki konumu daha net tesbit edilmeye çalışılmış ve hatıralarla tezyin edilmiştir. Doğumundan itibaren yaşamını lemeye çalıştığımız bu çalışma; kendisi ile alakalı çalışma yapmak isteyenlere yol göstermek açısından önem taşımaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Amir Ateş, Klasik Türk Mûsikîsi, Dinî Mûsikî, İcrâ, Tavır, Bestekârlık. ABSTRACT Hafiz Amir Ateş is one of the most prominent figures of Turkish Music in 20 th century in both fields, composition and singing performance. Raised in a religious environment he became an hafiz just like his father. He started musical composition in an early age and he worked later on in order to improve this talent much more. His compositions, especially those ones called sharqî, have attracted a large attention among the musicians and audience. Another characteristic of Amir Ateş is that he is a competent and well-known mevlidhân (reciter of mawled which is a special kind of poem written for celebration of the Prophet Muhammad’s birth and praising him). Ateş inspired young generation not by his musical works only but by his life and well-respected personality also. Proving his musical genius by more than 2000 compositions, Ateş has reached such a large respect in society. This thesis dealing with Ateş’s life, musical contributions, along with his style of mawlid reciting and compositions, consists of five chapters. It is largely based on the interviews carried out with himself and some other people know him well. This thesis in which we tried to sum up his life story would be important for those ones who want to study on him from different facets. KEY WORDS: Amir Ateş, Classical Turkish Music, Religious Music, Musical Performence, Musical Style, Composition.