Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMEL ÇARKÇI
Danışman: Özlem Deniz Yılmaz
Özet:Yardımcı bir sözcük türü olan yaraçların (partikellerin) kullanım amacı, konuşucunun tutumunu yansıtmak, anlatıma anlam inceliği katmak ve konuşmayı kişiselleştirmektir. Bu çalışma çoğunlukla konuşma dilinde kullanılan ve oradan yazı diline yansıyan Türkçe yaraçlar üzerine yapılmış bir incelemedir. Bahsedilen oluşumlar “söylem parçacığı, söylem işaretçisi”, “söylem belirleyici”, “kiplik parçacığı”, “klitik”, “enklitik”, “modalpartikeln”, “emotionalexpressive partikeln”, “einstellungspartikeln”, “niteleme ilgeci”, “özsözcükler” vb. birçok adla incelenmiştir. Türkiye Türkolojisinde ise bazı eserlerde edat / ilgeç, bazılarında bağlaç ya da ünlem başlıkları altında incelenmiştir. Dolayısıyla çalışmanın giriş kısmında yardımcı sözcük kategorisinde yer alan sözcük türleri kısaca incelenip her birinin özellikleri genel hatlarıyla belirlendi. Daha sonra yaraç kavramı üzerinde duruldu. Metinlerde ve konuşma dilinde tespit edilen yaraçlar listelendi ve söz konusu sözcüklerin kullanım şekilleri ile işlevleri belirlenmeye çalışıldı. Anahtar Kelimeler: yardımcı (görevli) sözcük, yaraç, partikel, pekiştirme ilgeci (pekiştirme edatı), söylem parçacığı, söylem işaretçisi, söylem belirleyici, kiplik parçacığı, modal söz, klitik, enklitik. ABSTRACT The purposes of using particle which is a part of speech are to reflect the manner of speaker, add politeness to expressions and personify the speech. This study is a research on the particles in Turkish which are mostly used in spoken language and reflected on written language from spoken one. The formations mentioned in the study are analysed under a variety of titles such as discourse particle, discourse marker, modal particle, emotional-expressive particle, einstellungspartikeln, clitic, enclitic, attributive preposition/postposition, etc. In some studies in Turkey Turcology they are analysed under the title of postpositions, conjunctions or interjections. Therefore, in the introduction of our study we shortly analysed the postpositions, conjunctions and interjections. Afterwards, we dwelt on the particle concept. We listed the particles which we identified in texts and spoken language and tried to determine their utilisation forms and functions. Key Words: particle, intensive particle, discourse particle, discourse signifier, discourse determiner, discourse marker, particle, modal particle, clitic, enclitic.