Süleymaniye Kütüphanesi Ebru Koleksiyonundaki Mustafa Düzgünman Ebruları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Sanatı Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: UĞUR TAŞATAN

Danışman: Nuriye Özlem Çuhadar

Özet:

ÖZET Tarih sahnesine yazı zeminlerinde ve katı’ albümlerinde kullanılarak çıkan ebru zaman içerisinde müstakil bir sanat hüviyeti kazanmıştır. Bu durum hiç şüphesiz üstün gayretli ebrucular vesilesiyle olmuştur. Türk ebrusunun her çeşidinde eser veren ayrıca mevcut çeşitleri geliştiren ve zenginleştiren Mustafa Düzgünman’ın kütüphane, müze ve özel koleksiyonlarda bulunan ebruları yeterince ve layıkıyla incelenememiştir. İşbu çalışma ile söz konusu bu eksikliğin giderilmesine dair bir adım atılması amaçlanmaktadır. Ebru kelimesinin etimolojik kökeni, sanatın tarihçesi, kullanılan malzemeler, ebru çeşitleri, Türk ebru tarihindeki ebrucular ve Mustafa Düzgünman hakkında detaylı bilgiler verildikten sonra Süleymaniye Kütüphanesi ebru koleksiyonunda bulunan Mustafa Düzgünman ebruları iki katalog halinde incelenmiştir. Kataloglama eser künyelerinin tespit edilmesi ve kompozisyon özelliklerinin değerlendirilmesi suretiyle yapılmıştır. Ortaya çıkan somut veriler ışığında Türk ebru sanatındaki gelişmenin gözler önüne serilmesi amaçlanmıştır. -------------------- ABSTRACT Ebru (marbling), stepping onto the stage of history in writing backgrounds and paper cutting albums, transformed into an independent art form in the course of time. This transformation undoubtedly owes much to extremely zealous ebru artists. Mustafa Düzgünman, an ebru artist who produced works in all kinds of Turkish marbling, improved and enriched the existing varieties, yet Düzgünman’s marbling pieces displayed in libraries, museums and private collections have not been studied sufficiently and properly. The aim of this study is to take a step towards meeting this need. Duzgunman’s work in the marbling collection of Süleymaniye Library are addressed in two catalogs following detailed information on the etymological origin of the word Ebru (marbling), the history of the art, the materials used in marbling, marbling types, ebru artists in the history of Turkish including Mustafa Düzgünman. The process of cataloging is done by identifying the tags of ebru works and avaluating their composition properties. The aim is to reveal the development of Turkish ebru art in the light of the findings obtained.