Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LEVENT CAN ÖZOKUTUCU
Danışman: Olcay Bige Aşkun
Özet:ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÇALIŞAN DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ Temel amacı, işletmelerdeki örgüt kültürünün, yönetsel değerlere göre şekillenen çalışan davranışları üzerinde açıklayıcı etkisi olup olmadığını tespit etmek olan bu araştırma, genel alan tarama çalışması yöntemine dayandırılarak, anket (survey) modeli ile yapılmıştır Araştırmanın evrenini Kocaeli ili Gebze ilçesinde merkezi yerleşkesi bulunan bir otomotiv firması çalışanları oluşturmaktadır. Söz konusu işletmenin sadece genel müdürlüğünde görev yapan toplam 130 beyaz yaka çalışanı bu araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma verileri güvenilirlik ve geçerlilik analizlerinden başarılı bir şekilde sınandıktan sonra, korelasyon ve regresyon analizi yoluyla araştırma hipotezleri test edilmiştir. Araştırma sonucunda, işletmelerdeki yenilikçi, rekabetçi, bürokratik ve sosyal boyutlarda şekillenen örgüt kültürünün bütünün, yine bu araştırma kapsamında benmerkezci, pragmatik, yetkeci ve adanmış şeklinde dört boyutta ölçümlenen çalışan davranışlarının geneli üzerinde açıklayıcı etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın diğer bir sonucuna göre, işletmelerdeki rekabetçi ve yenilikçi örgüt kültürü “benmerkezci”, “pragmatik” ve “adanmış” çalışan davranışlarıyla; bürokratik örgüt kültürü çalışanların otokratik/yetkeci davranışlarıyla ve son olarak örgüt kültürünün “sosyal boyutu” ise çalışanların örgütsel adanmışlık davranışlarıyla pozitif yönde etkileşime dayanan ilişkisi bulunmaktadır. Bunların aksine bürokratik örgüt kültürünün, çalışanların örgütlerine adanmalarına herhangi bir katkı sağlamadığı, sosyal örgüt kültürünün ise “benmerkezci” ve “pragmatik” çalışan davranışları üzerinde negatif yönde etkileşime neden olduğu, araştırma sonucunda tespit edilmiştir. Son olarak araştırma sonucunda, çalışanların cinsiyet ve medeni durumlarına göre örgüt kültürünü benimseme düzeyleri farklılık göstermezken; mesleki kıdem, yaş ve eğitim düzeylerine göre örgüt kültürünü içselleştirme düzeylerinin anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. İşletmelerde çalışanların yaşı, mesleki kıdemi ve eğitim düzeyleri arttıkça örgüt kültürünü benimseme düzeyleri de güçlenmektedir. Buna göre mesleki çalışma süresi 1-6 yıl arasında olanlara göre 7-15 yıl ve üstünde sürede aynı işletmede çalışanların örgüt kültürünü daha güçlü bir şekilde benimsedikleri araştırma sonucunda tespit edilmiştir. -------------------- THE EFFECT OF ORGANIZATIONAL CULTURE ON EMPLOYEE BEHAVIOR The aim of this study was to determine whether the organizational culture in enterprises has an explanatory effect on employee behaviors shaped according to managerial values. This survey is based on the survey method. The population of the research consists of the employees of an automotive company with a central campus in Gebze, Kocaeli. A total of 130 white-collar employees working at the head office of the said enterprise are the sample of this study. After the data were successfully tested in reliability and validity analyses, the research hypotheses were tested by correlation and regression analysis. As a result of the research, it was found that the whole organizational culture shaped in the innovative, competitive, bureaucratic and social dimensions in the enterprises had an explanatory effect on the overall behaviors of the employees measured in four dimensions as egocentric, pragmatic, competent and dedicated. According to the results of the research, “competitive” and “innovative” organizational culture in enterprises is based on “self-centered”, “pragmatic” and dedicated employee behaviors; bureaucratic organizational culture has a positive relationship with the autocratic/authoritarian behaviors of the employees and finally with the “social dimension örgüt of the organizational culture. In contrast, bureaucratic organizational culture did not contribute to the dedication of employees to their organizations, and social organization culture negatively affected “self-centered” and “pragmatic ”employee behaviors. Finally, as a result of the research, the level of adoption of organizational culture did not differ according to the gender and marital status of the employees; It was found that the levels of internalization of organizational culture differed significantly according to professional seniority, age and education levels. As the age, occupational seniority and education levels of the employees increase, the level of adoption of organizational culture strengthens. According to this research, it is determined that the employees who work in the same company for 7-15 years and more adopt the organizational culture more strongly than the ones whose professional working period is between 1-6 years.