Riskten kaçınmada kullanılan türev ürünler ve yeni uygulamalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, İktisat Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET ZAFER SEYAR

Danışman: NURDAN ASLAN

Özet:

RİSKTEN KAÇINMADA KULLANILAN TÜREV ÜRÜNLER VE YENİ UYGULAMALAR Yüksek Lisans Tez i Sermaye piyasalarının gelişmesi ve kullanılan araçların çeşitliliğinin artması ile birlikte riskten kaçınmada kullanılan türev ürünlerin kullanımı, özellikle ülkemiz gibi ekonomik dalgalanmalara açık, gelişmekte olan piyasalarda riskini minimize etmek isteyen yatırımcı ve firmalar için önemli hale gelmiştir. Kullanılan türev ürünleri özellikle forward, opsiyon ve futures işlemler olarak üç ana başlık altında toplamak mümkündür. Forward işlemler , vadeli işlemlerin en basit türü olup, belirli bir miktar ve kalitedeki para, döviz,altın,mali araç,mal ve diğer türev ürünlerin önceden belirlenen bir fiyattan, gelecekteki, borsa şeklindeki organize olmayan bir piyasada alım ve satımını konu alan vadeli bir işlemdir. Özellikle kur riskinden korunmak isteyen dış ticaret firmaları için vazgeçilmez bir üründür. Opsiyon işlemleri ise değeri bir varlığın değerine bağlı olarak değişen türev ürünler olup, opsiyonu alan yatırımcıya belirli bir prim karşılığında vazgeçme hakkını sağlayan türev ürünlerdir. Özellikle risken korunmak için yapılmakla birlikte,uygulama şekline göre kendi içinde yüksek getiri beklentisine karşılık risk taşır. Ancak bu konuda yeni çıkan ve çalışmamda bahsedilen uygulamalar ile birlikte kullanıldığında ihracatçı ve ithalatçı açısından riskten kaçınmak için ideal bir üründür. Futures piyasalar ise organize piyasalar olup , futures kontraktlar; zirai ürünler , doğal kaynaklar , dövizler , faizler ve borsa endeksleri üzerine yazılmaktadır. Bu piyasalarda işlem yapan taraflar özellikle emtia sözleşmelerinde ticari faaliyetlerini riskten uzak tutacak kontraktlar yaparak emtia fiyatlarında meydana gelebilecek dalgalanmalara karşı kendilerini korurlar. Çalışmamda, yukarı lemiş olduğum ürünlerin tanımları, işleyiş esasları, alt ürünleri, Türkiye uygulamaları, mevzuatları ile birlikte yeni çıkan bazı ürünler ile birlikte riskten kaçınmak için, yatırımcılar, ithalat ve ihracatçılara yol gösterebilecek uygulamalar üzerinde durulmuştur ve yol gösterilmiştir. RİSKTEN KAÇINMADA KULLANILAN TÜREV ÜRÜNLER VE YENİ UYGULAMALAR Yüksek Lisans Tez i ( İngilizce ) The use of derivative products, devised to avoid risk as a direct consequence of the development of capital markets and the rapidly increasing diversity of financial tools, has become an important issue for individuals and corporates who want to minimize their risk in vulnerable emerging economies, such as Turkey. Derivative products used to this end can broadly be categorized under 3 headings, namely forward, future and option contracts. The simplest of derivative products, a forward contract, is a cash market transaction in which a seller agrees to deliver a specific cash commodity to a buyer at some point in the future at a pre-determined price. Forward contracts usually are carried out in informal markets and are indispensable hedging tools for foreign trade firms who want to minimize their foreign exchange rate risk. Option contracts are derivative products whose values vary in relation to the value of the asset the contract is based on. An option contract is a privilege sold by one party to another that offers the buyer the right, but not the obligation, to buy or sell an asset at an agreed-upon price during a certain period of time or on a specific date. Even though used to avoid risk, options do carry a risk in return for a high yield, depending on the type of contract, however, with the use of new applications also mentioned in my research, alleviate these inherent risks, making options an ideal product for exporters and importers. Futures markets are organized markets and future contracts are usually made for agricultural products, natural resources, foreign currencies, interest rates and exchange indices. Parties carrying out future contracts, particularly in commodity markets, hedge themselves against price volatility risk by making contractual agreements at a pre-determined price that minimizes risk. My research entails a detailed work on the definition and operational procedures of the derivative products mentioned above as well as on their applications in the Turkish context and the related legislation and guidelines some new approaches that are intended to assist investors, exporters and importers in making hedging decisions.