Emîr es-San’ânî’de hadis usûlü ve rivâyet tahlili


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Elif Aydın

Danışman: MEHMET ÖZŞENEL

Özet:

Emîr es-San’ânî’de Hadis Usûlü ve Rivâyet Tahlili isimli tez, 1099/1688– 1182/1769 yılları arasında yaşamış, İslâmi ilimlerin hemen her sahasında yazdığı irili ufaklı 200’e yakın eseri olan ve bilhassa da Sübülü’s-selâm müellifi olarak tanınan, Yemen’li, Muhammed b. İsmail Emir es-San’ânî’yi tanıtmak ve hadisle ilgili fikirlerini tesbit ve tahlil etmek amacı ile hazırlanmıştır. Giriş ve üç bölümden oluşan tezin giriş bölümünde konu, yöntem ve kaynaklar hakkında bilgi verilmiştir. İç karışıklıkların çok olduğu Yemen'de yaşayan Emîr es-San’ânî’nin dönemi sosyal, siyasî ve ilmî açıdan incelenmiştir. Ardından San’ânî’nin hayatı, karşılaştığı zorluklar, mücadelesi, ilmi kişiliği, bid'atler karşısındaki tavrı ve eserleri ele alınmıştır. "Hadis Usulü’ne Dair Görüşleri" ile dikkat çeken San’ani’nin, râvinin vasıfları, sahabe tanımı, ravi tenkidi, rivâyetlerin sıhhat açısından durumları ve rivâyet eserleri hakkındaki görüşleri ile kendinden önceki bazı âlimlere itirazları ortaya konulmuştur. Emir San’ânî’nin ''Hadis Tahlil Yöntemi", hadis ve sünnet kavramları, şerh metodu, hadisleri delil olarak göstermesi, sened ve metin tenkidi ve hadisler arasında ihtilafları çözme metotları incelenmiştir. Değerlendirme ve konuyla ilgili tesbit ve tekliflerle araştırma son bulmuştur. ABSTRACT The dissertation titled “Usool al-Hadeeth (Science of Hadith) and the Analysis of Chain of Narrators according to Emir al-San’ani” is prepared to introduce Yamani savant Muhammad ibn Ismael Emir al-San’ani, and to identify and to analyze his views on hadith. Muhammad ibn Ismael Emir al-San’ani, who lived between 1099/1688-1182/1796, wrote about 200 books and mainly known as the author of Subul as-Salaam. The dissertation is divided into an introduction and three parts. The introduction, is dedicated to provide information about subject, methodology and sources. The first part examines the time of Emir al-San’ani, who lived in the times of turmoil in Yaman, socially, politically, and from Islamic studies point of view. Then San’ani’s life, his struggles, his scholarship, his opinions on bidahs and his work are detailed. San’ani’s views Usool al-Hadith” received attention. The second part in this dissertation includes San’ani’s views on narrator’s traits, his definition of sahabah, his criticism of narrators and their trustworthiness, his views on other books on narration, and his criticisms to earlier scholars. The third part is dedicated to investigation of Emir as-San’ani’s “Hadith Analysis Method”. His definition of hadith and Sunnah, his methodologies on sharh, and on presenting hadith as evidence, and on criticism of sanad and text, and on resolution of contradictions among hadiths are presented. The research is finalized with identifications and proposals on the subject.