Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALİ YILDIZ
Danışman: FEVZİYE HÜLYA AŞÇI
Özet:Amaç: Bu araştırmada Kas Yoksunluğu Ölçeği (KYÖ)’ nin geçerliğini ve güvenirliğini test etmek ve egzersiz katılımcılarında kas yoksunluğu semptomları ile güdüsel yönelim, temel psikolojik ihtiyaçlar ve tutkunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve yöntem: KYÖ’ nün geçerliği ve güvenirliği, 18-30 yaş aralığında yer alan 216 öğrenci üzerinde test edilmiştir. KYÖ’ nün kriter geçerliği için katılımcıların fiziksel benlik algıları ile kas yoksunlukları arasındaki ilişki Pearson Momentler Çarpımı ile sınanmıştır. KYÖ’ nün yapı geçerliliği için temel bileşenler faktör analizi, ayrıştırıcı geçerliliği için KYÖ’ nün alt boyutlarında cinsiyet, kilo almak ve kilo vermek için diyet yapan ile yapmayan ve düzenli ağırlık çalışan ile çalışmayan gruplar arasında fark olup olmadığı bağımsız örnekler t test ile analiz edilmiştir. Ölçeğin güvenirliği ise Cronbach Alpha katsayısı ile hesaplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında 317 katılımcı üzerinde kas yoksunluğu semptomları ile güdüsel yönelim, temel psikolojik ihtiyaçlar ve tutkunluk arasındaki ilişkiyi incelemek üzere KYÖ, Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği, Egzersizde Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği ile Tutkunluk Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik analizi ve hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Temel bileşenler faktör analizi sonucunda KYÖ’ nün 2 alt boyut (Kas-Yönelimli Beden İmajı Tutumları ve Kas Geliştirme Davranışları) ve 15 maddeden oluştuğu belirtilmiştir. İç tutarlılık katsayıları her iki alt boyut için de 0.87 olarak hesaplanmıştır. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda, kas-yönelimli beden imajı tutumları ile içsel güdülenme, içe atımla güdülenme, dışsal güdülenme ve takıntılı tutkunluk arasında; kas geliştirme davranışı ile içsel güdülenme ve içe atımla güdülenme arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Bulgular, Kas Yoksunluğu Ölçeği’nin Türkçe formunun geçerli ve güvenilir olduğunu, egzersiz katılımcılarında kas yoksunluğu semptomlarının belirlenmesinde güdülenmenin etken olduğunu göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Kas yoksunluğu, güdülenme, temel psikolojik ihtiyaçlar, tutkunluk SUMMARY Purpose: The aim of this study was to test the validity and reliability of Turkish version of Drive for Muscularity Scale (DMS) and to examine the relationship between muscle dysmorphia symptoms and motivational orientation, basic psychological needs and passion among exercise participants. Materials and Procedure: The validity and reliability of DMS was tested on 216 students aged between 18-30. For criterion validity, DMS administered with Physical Self Description Questionnaire (PSDQ) and the relationship between subscales of DMS and PSDQ was tested by Pearson Product Moment Correlation. For construct validity of DMS, principle component factor analysis was conducted. For discriminant validity, the difference in subscales of the DMS between groups who are dieting for weight gain or not, dieting for weight lost or not, regularly weight lifting or not and gender were tested by independent groups t test. The reliability of the scale was estimated by Cronbach Alpha coefficient. In the second study, the relationship between muscle dysmorphia symptoms and motivational orientation, basic psychological needs and passion were examined among 317 exercise participants by administering DMS, Behavioral Regulations in Exercise Questionnaire, The Basic Needs Satisfaction in Sport Scale and Passion Scale. Data was analyzed by descriptive statistics and hierarchical regression analysis. Results: Principal component factor analysis showed that DMS consists of 2 subscales (Muscularity-Oriented Body Image Attitudes and Muscle Development Behaviors) and 15 items. Internal consistency was 0.87 for both subscales. Hierarchical regression analysis indicated a significant relationship between muscularity-oriented body image attitudes and intrinsic motivation, introjected, extrinsic motivation and obsessive passion; a significant relationship was also found between muscle development behaviors and intrinsic regulations, introjected regulation. Conclusion: Results showed that Turkish version of Drive for Muscularity Scale is a valid and reliable instrument and motivation is determinant of muscle dysmorphia symptoms. Keywords: Muscle dysmorphia, motivation, basic psychological needs, passion