Eyüp Sabri Paşa’nın Mahmûdu’S-Siyer’inde Hz. Peygamber’e dair nakledilen fevkalade haller -Mekke Dönemi- (İbn-i Hişam ve Darîr’in anlatımlarıyla mukayeseli)

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşe Hümeyra Saraç

Danışman: İSMAİL SAFA ÜSTÜN

Özet:

Avam dâhil herkesin anlayarak okuyabileceği bir eser meydana meydana getirmek isteyen Eyüp Sabri Paşa, eserini nesep konusunun da bulunduğu Mekke ve Medine olaylarını ayrı ayrı ele aldığı 2 bölüm halinde hazırlamıştır. Tezimizde eserin ilk bölümündeki Hz. Peygamber’in hayatına dair fevkalade haller İbn Hişam ve Darîr’in siyerleriyle mukayeseli olarak incelenmiştir. Siyer kaynaklarında Hz. Peygamber’e dair, nesebi de dâhil doğumundan itibaren pek çok mucizevî olay nakledilmektedir. Kimisi bu konuda itidalli olsa da bazısı bu tür rivayetleri içermesi bakımından aşırıya kaçmıştır. Çağdaş siyer araştırmacıları da bu tür rivayetleri inceleyip araştırarak, kimisini akıl süzgecinden geçirerek, olumlu-olumsuz birtakım eleştirilerde bulunmuşlardır. Onlardan bazısına göre Urve ve Zührî gibi ilk kaynaklarda yer almayan bazı uydurma bilgiler, sonradan biraz tasavvufun biraz da yüceltmeci tavrın etkisiyle muahhar dönem kaynaklarına girmiştir. Eyüp Sabri Paşa’nın eserinde de günümüz araştırmacıları tarafından eleştirilen pek çok rivayet yer almaktadır. Anahtar Kelimeler: Eyüp Sabri Paşa, Mahmûdu’s-Siyer, Hz. Peygamber, Fevkalade Haller, Mucize, İbn Hişam, Darîr ABSTRACT Aiming to write a book which addresses everybody including the common people, Eyup Sabri Pasha organizes his work in two sections in which he discusses Mecca and Medina events separately. In this dissertation, the extraordinary situations regarding the life of the Prophet (pbuh) from the first section have been analyzed in a comparative perspective with the siyar works of Ibn Hisham and Darir. Siyar sources narrate a number of miraculous events starting from his birth, also including his ancestry. While some of them remain moderate, some others go extremes in including this kind of reports. Contemporary siyar researchers by examining these reports, by evaluating them through in-depth reasoning, have come up with several positive and negative criticisms. According to some of them, certain false information, to some extent due to the influence of the exalting attitude of Sufism, has been incorporated into the sources of later periods. The book of Eyup Sabri Pasha also includes a number of criticized reports. Key Words: Eyüp Sabri Pasha, Mahmûdu’s-Siyer, Prophet Muhammad, Extraordinary Circumstances, İbn Hisham, Darîr