Osmanlı Dönemi (19 ve 20. yüzyıllar) Irak vilâyetlerinde sulama projeleri: Sir William Willcocks ve Sir John Jackson Şirketi’nin faaliyetleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nesrin Şahin

Danışman: DAVUT HUT

Özet:

Çalışmamızda, Osmanlı Devleti’nin önemli bölgelerinden biri olan Irak’ta 19. ve 20. yüzyıllarda yürütülen sulama projeleri ve projelerde aktif rol oynayan Sir William Willcocks ve Sir John Jackson şirketinin faaliyetlerine yer verilmiştir. I. Dünya Savaşı’na giden süreçte önemli kilometre taşlarından olan Irak’taki imtiyaz yarışının, önemli bir bölümünü de sulama projeleri oluşturdu. 1903 yılından itibaren Osmanlı Irak’ı ile ilgilenmeye başlayan ünlü su mühendisi Sir William Willcocks, yaptığı çalışmalar ve bölgeyi ziyaretleriyle epeyce gündemi meşgul etti. 1908 yılından itibaren Osmanlı Devleti’nde “Danışman Mühendis” sıfatıyla görev alan Willcocks, yaptığı projeler, çizdiği haritalar ve gizliden gerçekleştirdiği faaliyetlerle İngiltere adına bölgede etkinlik sağladı. Willcocks’un yaptığı projelerden biri olan Hindiye Barajı ise yine bir İngiliz firması olan Sir John Jackson tarafından inşa edilerek hayata geçirildi. Proje, Osmanlı Devleti’ne oldukça pahalıya, 20 milyon pound’a mal oldu. Ancak I. Dünya Savaşı’yla birlikte harcanan emekler boşa gitti. Willcocks’un faaliyetleri sırasında Irak ve nehirlerle ile ilgili hazırladığı harita, belge ve raporlar ise, İngilizlerin Irak’ı işgali sırasında çok önemli kolaylıklar sağlamıştır. -------------------- Our study handles the irrigation projects which were conducted in Iraq, an important region of the Ottoman Empire, during the 19th and 20th centuries and the activities of the Sir William Willcocks and Sir John Jackson company that played an active role in the projects. An important part of the privilege competition in Iraq which was one of the important milestones in the process leading to the First World War was irrigation projects. Sir William Willcocks, a famous water engineer who began to have an interest in the Ottoman’s Iraq as from 1903 had remained on the agenda for a long time with his works and also his visits to the region. Assigned in the Ottoman Empire as a “Consultant Engineer” since 1908; Willcocks brought an activeness into the region in the name of England with his projects, maps and activities that he carried out in secret. One of Willcocks’ projects, the Hindiya Barrage was also constructed and carried into effect by Sir John Jackson, English company. The project costed the Ottoman Empire 20 million pounds. However, all the efforts that had been made so far were wasted because of the First World War. On the other hand, the maps, documents and reports regarding Iraq and rivers during Willcocks’ activities provided great conveniences during the English occupation in Iraq.