Fiyat-kazanç oranı etkisi ve İMKB’de 2004-2009 dönemine ilişkin ampirik bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yusuf Aytürk

Danışman: BARIŞ SİPAHİ

Özet:

Anahtar Kelimeler : Fiyat–Kazanç Oranı Etkisi, Etkin Piyasalar Hipotezi, Finansal Varlık Fiyatlama Modeli, Piyasa Modeli. FİYAT–KAZANÇ ORANI ETKİSİ VE İMKB’DE 2004–2009 DÖNEMİNE İLİŞKİN AMPİRİK BİR ARAŞTIRMA Yatırımcılar, hisse senedi piyasalarında risk tercihlerine göre en yüksek getiriyi elde etme amacıyla çeşitli yatırım stratejileri geliştirmektedirler. Finansal piyasalarda bazı yatırım stratejilerini uygulayarak üstlenilen riskin üzerinde normalüstü getiri elde edilebilmektedir. Bu yatırım stratejilerine, değer yatırım stratejisi ya da etkin piyasa anomalisi adı verilmektedir. Fiyat/Kazanç Oranı Etkisi de yatırımcılar tarafından en sık kullanılan değer yatırım stratejilerinden birisidir. Fiyat/Kazanç Oranı Etkisi, düşük fiyat/kazanç oranına sahip hisse senetlerinin yüksek fiyat/kazanç oranlı hisse senetlerine göre daha yüksek normalüstü getiri sağlamasıdır. Bu çalışmada gelişmiş ve gelişen hisse senedi piyasalarında bazı dönemlerde gözlenen Fiyat/Kazanç Oranı Etkisi’nin Nisan 2004 – Mart 2009 döneminde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda geçerliliği araştırılmıştır. Çalışmada Fiyat/Kazanç Oranı Etkisi’nin test edilmesinde Black, Jensen ve Scholes’un 1972 yılındaki çalışmalarında ortaya koydukları ve literatürde yaygın olarak kullanılan zaman serisi regresyon analizi kullanılmıştır. Bunun yanında, zaman serisi regresyon analizinin uygulanabilmesi için geçerli olan normal dağılım, sabit varyans ve otokorelasyonun olmaması varsayımları ve zaman serilerinin durağanlığı test edilmiştir. Çalışma sonucunda, fiyat/kazanç oranına dayanan yatırım stratejisinin istatistiksel olarak anlamlı normalüstü getiri sağlamadığı ve Nisan 2004 – Mart 2009 döneminde İMKB’de Fiyat/Kazanç Oranı Etkisi’nin geçerli olmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuç, İMKB’nin zayıf formda etkin bir piyasa olduğuna ilişkin bir kanıt niteliği taşımaktadır. Ayrıca Finansal Varlık Fiyatlama Modeli’ne göre sistematik riskin göstergesi olan beta katsayıları ile hisse senedi getirileri arasında doğrusal bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Keywords : Price–Earnings Ratio Effect, Efficient Markets Hypothesis, Capital Asset Pricing Model, Market Model. ABSTRACT PRICE–EARNINGS RATIO EFFECT AND AN EMPIRICAL RESEARCH ON ISE FOR THE PERIOD 2004–2009 In stock markets, investors use various investing strategies with the aim of maximizing their returns according to their risk preferences. In financial markets, abnormal returns can be gained by conducting some investing strategies. Such strategies are called value investing strategies or efficient market anomalies. Price-to-earnings ratio effect is also one of the most widely used value investing strategies by investors. Price-to-earnings ratio effect occurs when common stocks with lower price-to-earnings ratios have higher abnormal returns compared to common stocks with higher price-to-earnings ratios. In this research, the validity of the price-to-earnings ratio effect was investigated in Istanbul Stock Exchange for the period April 2004–March 2009. In order to test the price-to-earnings ratio effect, developed by Black, Jensen and Scholes in 1972 and having been used widely in literature, time regression analysis was conducted. Moreover, normal distribution, homoscedasticity and nonexistence of autocorrelation assumptions for residuals and stationarity assumption of time series were tested to use time series regression analysis. Results of the research proved that value investing strategy based on price-to-earnings ratio could not gained statistically significant abnormal returns and for the period April 2004–March 2009 the price-to-earnings ratio effect was not proved in Istanbul Stock Exchange. This result also can be accepted as evidence that Istanbul Stock Exchange has weak form market efficiency. In this research, it is also stated that there is no positive linear relationship between beta coefficients, representing the systematic risk as stated in Capital Asset Pricing Model, and common stock returns.