Sermaye piyasası borçlanma araçları getirilerinin makroekonomik göstergelerle ilişkisi: Türkiye üzerine uygulama (2010-2016)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKHAN AYKUT

Danışman: İCLAL ATTİLA

Özet:

Borçlanma aracı enstrümanları, sermaye piyasalarında kamu ve özel sektörün ihtiyacı olan fonun oluşturulması noktasında ciddi bir yer tutmakta ve tasarruf sahiplerinin tasarruflarını değerlendirebilmeleri açısından finansal sistemin önemli bir parçasını oluşturmaktadır.Bu çalışma Borsa İstanbul içerisinde yer borçlanma aracı enstrümanı getirilerinin makroekonomik göstergelerle ilişkisinin araştırılmasına yöneliktir. Genel itibariyle 2010:1 - 2016:12 arasını kapsayan araştırmada bağımsız değişkenler olarak tüketici fiyat endeksi, üretici fiyat endeksi, çekirdek enflasyon, işsizlik oranı, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, tüketici güven endeksi, m1 para arzı, m2 para arzı, ham petrol fiyatı, brent petrol fiyatı, usd/try paritesi, eur/try paritesi, gram altın fiyatı ve ons altın fiyatı kullanılırken, bağımlı değişken olarak 2 yıllık devlet tahvili, 10 yıllık devlet tahvili, hazine bonosu, banka bonosu, özel sektör tahvili, devlet kira sertifikası ve eurotahvil getirileri kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi ile bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiye bakılmıştır. ADF testiyle değişkenlerin birim kök sınamaları yapılmıştır. Son olarak, değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisini belirlemek için Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, bağımlı değişkenlerin getirileri üzerinde bağımsız değişkenlerden üretici fiyat endeksi, çekirdek enflasyon, tüketici güven endeksi, eur/tr paritesi, işsizlik oranı, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı, ham petrol ve brent petrol fiyatlarının etkili olduğu neticesine varılmıştır. Ayrıca 2 yıllık devlet tahvili, 10 yıllık devlet tahvili ve hazine bonosundan tüketici güven endeksine, özel sektör tahvilinden üretici fiyat endeksine ve son olarak banka bonosundan çekirdek enflasyona doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. ABSTRACT Borrowing have a instruments place in the creation signifant the fund needed by the public and private sector in capital markets and constitute an important part of the financial system in terms of enabling savings owners to assess their savings. This study is aimed to investigate the relationship between the instruments of borrowing instrument instruments in the Istanbul Stock Exchange and macroeconomic indicators. In general, the survey covering 2010 - 2016 consumer price index, producer price index, core inflation, unemployment rate, seasonally adjusted unemployment rate, consumer confidence index, m1 money supply, m2 money supply, crude oil price, brent oil price, usd / try parity, eur / try parity, gram gold price and ounce gold price are used as dependent variables, 2 year government bonds, 10 year government bonds, treasury bills, bank bonds, private sector bonds, euro bonds are used. Firstly the study, relation between dependent and independent variables is examined by Multiple Linear Regression Analysis. Unit root tests of the variables were made by ADF test. Finally, the Granger Causality Test was applied to determine the causality relationship between variables. According to the results of the study, it is concluded that the producer price index, core inflation, consumer confidence index, eur/try parity, unemployment rate, seasonally adjusted unemployment rate, crude oil and brent oil prices are influential on the returns of dependent variables. There is also a one-way causality relationship from 2-year government bonds, 10-year government bonds and treasury bonuses to consumer confidence index, private sector bonds to producer price index and finally bank bonus to core inflation.