20. ve 21. yüzyıllarda Türk resim sanatında tekstil etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEMRA YETİK

Danışman: İDİL AKBOSTANCI

Özet:

“20. ve 21. Yüzyıllarda Türk Resminde Tekstil Etkisi” konulu çalışmada; Türk resminde tekstil etkileri irdelenmeden önce tarihsel süreç içerisinde bu etkileşimi en net şekilde sergileyen Ortaçağ ve sonrasındaki duvar halıları geniş bir perspektiften ele alınmıştır. Ortaçağ tapestry sanatında en etkin biçimde görülen ve çağlar boyu devam eden bu etkileşim 20. yüzyılda Bauhaus’un katkısı ile gelişmiş, yaşanan gelişmelerle tekstil, plastik bir sanat dalı olarak var olmuştur. Endüstri Devrimi süreci tekstilin plastik bir sanat dalı olarak gelişimi için uygun ortamı hazırlamıştır. Çalışmanın ilk 7 bölümünde tarihsel süreç içerisindeki tekstil - resim etkileşimi Avrupa’dan ve dünyadan belirli örnekler kapsamında ele alınmıştır. Avrupa’da ve dünyada etkili olan çağdaş sanat pratiğinin Türk sanatı üzerindeki etkilerine geçilmeden önce, öncelikle Endüstri Devrimi sürecinde tekstilin resim sanatı üzerindeki etkilerinden söz edilmiş, lif sanatının başlı başına bir sanat dalı olmasında etkin olan sanatçılar ve eserleri irdelenmiştir. Diğer taraftan teknolojinin tekstil üzerindeki etkileri üzerinde durulurken, teknoloji - tekstil - moda ilişkisine değinilmiştir. Çalışmanın 8. ve 19. bölümler arasındaki bilgiler Türk sanatının başlangıcından itibaren tekstil etkileri açısından değerlendirilmesini kapsamaktadır. Batı etkisinde gelişen Türk Resim Sanatının kökeni genellikle 18. yüzyıl minyatür sanatına dayandırılmaktadır. 18. yüzyılda minyatür sanatı ile başladığı varsayılan Türk resim sanatının Lale Devri’yle başlayan gelişim süreci, Meşrutiyet sonrasında ise Cumhuriyet dönemi ile devam etmiştir. Cumhuriyet öncesi ve sonrası Türk Resminde tekstil etkilerinin ilk olarak eviçi (interieur) resimlerindeki bazı betimlemelerde görüldüğü söylenebilir. Türk resim sanatında 20. yüzyılın ikinci yarısında başlayan ve yeni arayışlar doğrultusunda biçimlenen çağdaşlaşma sürecinde ise tekstilin yeni bir ifade aracı olarak önemli bir yer edindiği görülmektedir. Bu dönem, aynı zamanda Türkiye’de çağdaş tekstil sanatı oluşumunun da temelini hazırlamıştır. 20. yüzyıl sonuna kadar devam eden ve 21. yüzyıla yansıyan bu süreçte tekstil çağdaş sanatçıların en önemli ifade araçlarından biri haline gelmiştir. Tezin ilgili bölümlerinde bu etkileşim tarihsel sürece paralel bir şekilde örneklerle açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: Resim, tekstil, tapestry, lif sanatı, enstalâsyon SUMMARY 20th century Textile Effects on the Turkish Government on "textile effects discussed before Turkey shot a picture of textiles since the Middle Ages based interaction has been taken from a broad perspective. Seen most effectively in the art of medieval tapestry, and that this interaction continued ages of 20 century continued with the Bauhaus. Textils 'with the Indu Revolution occurred in the plastic arts, textiles have accelerated the process of existence Europe and the world who were influential contemporary art of the practical art of Turkey on the effects before this idea under thesis first industrial revolution in the process of the textile art of painting on the effects that have been, and in this context, Life Art in it elf an art to be active in the artists and works discussed. Study of the 7 Section covers this process. Study 8 – 19 sections from the beginning of the Turkish art of textiles in terms of impact assessment covers. Growing Western influence in the origins of the 18th Turkish Painting century is based on Miniature Art. 18. century Miniature Art started with the default century Turkish Painting the development process starts with the Tulip period, legitimacy, and then continued with the republican period. Republic of Turkey before and after the first of Painting in the domestic textile effects (interieur) images were seen in some descriptions can be said. Turkey in the 20th century in the second half started painting and new searches in the process of modernization in accordance with the format as a new means of expression in the plastic arts of textiles where is seen a key. This period also covers contemporary textile art. 20. century continued until the end of the century and 21. century in this process that reflects the contemporary textile artists have become one of the most important vehicle of expression. Key Words: Picture, textile, tapestry, fiber art, installation