Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Muhammet Küçükbaltacıoğlu
Danışman: BAHAİTTİN DARTMA
Özet:Bu çalışmada Osmanlı müfessirlerinden Habib b. Ali’nin Miftâhu’l-Fâtiha isimli yazma eserinin tanıtımı, kaynak ve muhteva analizi konu edilmektedir. Aynı zamanda eserin daha geniş bir okur kitlesiyle buluşması için tahkik edilmesi hedeflenmekte ve Miftâhu’l-Fâtiha özelinde kütüphanelerde tahkik edilmeyi bekleyen Osmanlı tefsir mirasına dair bir farkındalık oluşturmak amaçlanmaktadır. Araştırmada eserin ortaya konduğu döneme ve müellife dair elde edilen kısa bilgilerle birlikte müellifin eserde kullandığı kaynak ve yöntem ortaya konulmakta; aynı zamanda eserin muhtevası farklı açılardan ele alınmaktadır. Neticede müellifin temelde Necmeddin Nesefî’nin tefsirini merkeze almasına rağmen sadece bu esere bağlı kalmayıp pek çok esere müracaat ettiği; farklı kaynaklardan beslenmesine rağmen iktibaslarıyla akıcı ve düzenli bir kurgu oluşturmada başarı gösterdiği; eserin rivâyet yoğunluklu olmasına rağmen Osmanlı döneminde telif edilmiş diğer pek çok tefsirde olduğu gibi dirâyet yönünün baskın olduğu; Kur’an’ın Kur’an ile tefsiri, şiirle istişhad, lügat, kelam, fıkıh ve işari-tasavvufi yönleriyle eklektik bir görüntü arz ettiği sonucuna ulaşılmaktadır. -------------------- In this study, Habib b. Ali’s Miftahu’l-Fatiha, the presentation of the limited work, the source and content analysis are discussed. At the same time, it is aimed to verify the work to meet a wider audience and to create an awareness of the legacy of Ottoman exegesis in the libraries that has not been verified yet specific to Miftahu’l-Fatiha. In the research, the source and method used by the author in the work are revealed with the short information obtained about the period and the author at the same time the content of the work is considered from different angles. As a result, although the author essentially centered on the commentary of Necmeddin Nesefi, he applied not only to this work but to many other works; Although it is nourished from different sources, it has achieved superior success in creating a flowing and orderly fiction with its quotations; It is concluded that Although it is rumored to be a narrative work of exegesis, as in many other commentaries in the Ottoman period, the direction of acumen is dominant; It is concluded that it presents an eclectic image with its exegesis of the Qur’an with the Qur’an and with poetry, istishhad, vocabulary, kalam, fiqh and ishari-mystic aspects.