Ortaokul 5. Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme ve Kurma Bağlamında Matematiksel Zihin Alışkanlıklarının Gelişiminin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESRİN ERDOĞAN

Danışman: Sare Şengül

Özet:

Araştırmanın amacı, problem çözme ve kurma bağlamında zenginleştirilmiş öğrenme ortamlarının 5. sınıf öğrencilerinin matematiksel zihin alışkanlıklarına etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında, İstanbul ili, Kağıthane ilçesindeki bir devlet ortaokulunda öğrenim gören beşinci sınıf toplam 24 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada “matematiksel zihin alışkanlıkları nasıl kazandırılabilir?” düşüncesinden yola çıkılarak problem çözme ve kurma bağlamında etkili ve zenginleştirilmiş öğrenme ortamları tasarlanmıştır. Ardından 12 hafta boyunca zihin alışkanlıkları becerilerini kazandırmaya yönelik problem çözme ve kurma etkinlik kağıtları, performans görevleri, proje çalışmaları, sınıf ve grup tartışmaları gibi çeşitli uygulamalar yapılmıştır. Ayrıca araştırmanın genel amacı doğrultusunda, problem kurma becerisini ölçebilecek ölçek bulunmadığı için araştırmacı tarafından “Bilişsel Zihin Alışkanlıkları Problem Kurma Rubriği” geliştirilmiştir. Araştırmada hem nitel hem de nicel verilerin kullanıldığı karma yöntem tercih edilmiş ve değerlendirme süreç boyunca yapılmıştır. Bu süreç boyunca öğrencilerin zihin alışkanlıkları “Bilişsel Zihin Alışkanlıkları Rubriği” ve “Duyuşsal Zihin Alışkanlıkları Kontrol Listesi” kullanılarak değerlendirilmiştir. Öğrencilerin etkinliklere verdikleri cevaplar ve gözlemlenen davranışları nitel veriler olarak elde edilmiştir. Ulaşılan nitel veriler yüzde şeklinde nicel verilere dönüştürülerek analiz edilmiştir. Ayrıca araştırmada verilen nicel veriler, öğrenci cevaplarından örneklerle desteklenerek gösterilmiştir. Araştırma sonucunda, tasarlanan öğrenme ortamlarının uygulanması, öğrencilerin bilişsel (problem çözme, problem kurma) ve duyuşsal becerileri (sebat etme, eleştirebilme-eleştirilebilme, düşüncede esnek olabilme, öğrenme sürecinde sorumluluk bilinci ile risk alabilme) kullanma oranlarını başarılı bir şekilde arttırmıştır. Öğrencilerin bu becerileri başarılı bir şekilde kullanma oranları, bilişsel beceriler için %15,31’den %50,55’e ve duyuşsal beceriler için ise %23,30’dan %58,16’ya çıkmıştır. Öğrenciler uygulama sonrasında bilişsel ve duyuşsal zihin alışkanlıkları becerilerini kullanmaya eğilim göstererek, bu becerilerin kullanımında başarılı bir şekilde artış sağlamışlardır. Dolayısıyla problem çözme ve kurma bağlamında zenginleştirilmiş ortamlarının matematiksel zihin alışkanlıklarını olumlu yönde etkilediği söylenebilir. -------------------- The aim of the study is to investigate the effect of enriched learning environments on the mathematical mind habits of 5th grade students in the context of problem solving and constructing. The study group consisted of 24 fifth grade students attending a public secondary school in Kağıthane district of İstanbul in the 2017-2018 academic year. In the research, effective and enriched learning environments were designed in the context of problem solving and constructing based on the idea of how mathematical mind habits can be gained?”. Then, for 12 weeks, various practices such as problem solving and setting up activity papers, performance tasks, project works, class and group discussions were conducted to gain mental habits skills. In addition, in the direction of the general purpose of the research, because there is no scale that can measure problem-building skills, “Cognitive Mind Habits Problem Building Rubric” was developed by the researcher. In the research, mixed method which used both qualitative and quantitative data, was preferred and evaluation was made throughout the process. During this process, students' habits of mind were evaluated using the “Cognitive Mind Habits Rubric” and “Affective Mind Habits Checklist”. The responses of the students to the activities and the observed behaviours were obtained as qualitative data. The obtained qualitative data were analysed by converting them into quantitative data in percentage form. In addition, the quantitative data given in the study are supported by examples from student responses. As a result of the research, the application of the designed learning environments increased the students' use of cognitive (problem solving, problem posing) and affective skills (persisting, criticizing-ability to accept criticism, flexible thinking, taking risks with responsibility awareness in learning process) successfully. The rate of students using these skills successfully increased from 15.31% to 50.55% for cognitive skills and from 23.30% to 58.16% for affective skills. After the application, students tended to use their cognitive and affective mind habits skills and achieved a successful increase in the use of these skills. Therefore, it can be said that enriched environments in the context of problem solving and constructing affect mathematical mind habits positively.