Hocazade Muhammed Rasim Hikmet Efendi’nin Tuhfetü’l-Aşıkın Hediyyetü’l-Ma’şukın adlı mevlid şerhi (83a-164a)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Kübra Ceylan

Danışman: AHMET KARATAŞ

Özet:

HOCAZÂDE MUHAMMED RÂSİM HİKMET EFENDİ’NİN TUHFETÜ’L-ÂŞIKÎN HEDİYYETÜ’L-MA’ŞÛKÎN ADLI MEVLİD ŞERHİ (83a-164a) Süleyman Çelebi’nin Mevlid’ine yazılmış bir şerh çalışması olan Tuhfetü’l-âşıkîn hediyyetü’l-ma’şûkîn, XIX. yüzyılın sonlarında kaleme alınmış bir eserdir. Eserin yazarı Hocazâde Muhammed Râsim Efendi Osmanlı’nın son döneminde yaşamış, Anadolu’nun çeşitli mahkemelerinde farklı kademelerde görev yürütmüş bir hukukçu, aynı zamanda bir Mevlevî müntesibi veya muhibbidir. Arapça ve Türkçe pek çok eser veren Râsim Efendi özellikle Mesnevî, Füsûsu’l-hikem, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye, Vesîletü’n-necât gibi temel eserleri şerhe gayret etmiştir. Vesîletü’n-necât’ı şerh ettiği bu eserinde müellif sâhip olduğu birikimi kullanarak zengin bir kaynak literatürü sunmaktadır. Eserde klasik eserlerden müellifin yaşadığı dönemin eserlerine pek çok kaynaktan iktibaslar yer alır. Bu çalışmada Tuhfetü’l-âşıkîn’in 83a-164a varaklar arası transkripsiyon alfabesiyle günümüz diline aktarılmış, Arapça ve Farsça kısımlar tercüme edilmiş, eserde alıntı yapılan kaynaklara ulaşılarak gerekli yerlerde bunlara işâret edilmiş ve eserin muhtevâsı lenmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler : Edebiyat; Hocazâde Râsim Efendi; Mevlid; Şerh. THE COMMENTARY OF MAWLİD: HOCAZĀDE MUHAMMED RĀSİM HIKMET EFENDI’S TUHFETU’L-ĀSIKĪN HEDIYYETU’L-MA’SŪKĪN (83a-164a) Tuhfetu’l-āsikīn hediyyetu’l-ma’sūkīn is a literal work which was published during late 19th century as a commentary on Sulaiman Chalabi’s Mawlid. Author of this literal work, Muhammed Rāsim Efendi, is a person who lived at the late times of Ottoman and served on different courts in Anatolia as a legist and at the same time he was a follower of Mawlawi. Râsim Efendi composed a lot of works in Arabic and Turkish, and he also struggled to write commentaries on basic artworks such as Mathnawi, Fusūs al-hikam, Majallah el-Ahkam-i-Adliya, al-Wasīla al-najat. In this work which he commented on al-Wasīla al-najat, the author used his vast fund of knowledge and represent repository literature. Tuhfetu’l-āsikīn hediyyetu’l-ma’sūkīn includes a lot of quotation from basic artworks and author’s era. In this work, pages between 83a-164a of Tuhfetu’l-āsikīn was translated to our language via transcription alphabet, Arabic and Persian sections were translated and resources quoted in the art was reached and marked in several necessary sections. Key words : Commentary; Rāsim Efendi; Literature; Mawlid. ABSTRACT