Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUNUS AKYÜZ
Danışman: İSMAİL CEBECİ
Özet:Faizsiz bankacılığının ortaya çıkmasıyla beraber bu alanda kullanılabilecek çeşitli finansman yöntemleri geliştirilmiştir. Ortaklık temelline dayanan ve müşâreke yönteminin bir türevi kabul edilen azalan müşâreke (el-müşâreketü’l-mütenâkısa) de bu yöntemlerden biridir. Yöntemin normal müşârekeden farkı, kurulan ortaklığın peyderpey bitirilerek mülkiyetin bir taraftan diğer tarafa intikal etmesidir. Yöntemdeki amaç, finansman talep eden taraf ile sermayesini işletmek isteyen kesimi bir araya getirerek faizsiz bir şekilde bireylerin ve toplumun ihtiyaçlarını gidermektedir. Bu noktada sermayedarın amacı kâr ve sermayesini alarak ortaklıktan çıkıp yeni alanlara yönelmek iken; müteşebbisin amacı ise ortaklık konusu varlığa tek başına sahip olmaktır. Genelde konvansiyonel bankacılık ürünlerine özelde ise faizsiz enstrümanlara alternatif olarak kullanılabilecek olan azalan müşâreke proje, araç-gereç ve gayri menkul edinimi gibi alanlarda bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak bir finansman yöntemidir. Fıkhi olarak vaad, mürekkeb yapı, risk gibi konularda diğer finansman teknikleriyle ortak yönleri ve problemleri olsa da yapısı itibariyle şirket temelli olmasının getirdiği kendine has birtakım farklı yönleri mevcuttur. Tez, faizsiz finansman alanında kullanılabilecek bir enstrüman olan azalan müşâreke yöntemini iktisadi, sosyal ve fıkhi açıdan konu etrafında oluşmuş literatürden hareketle ele almakta ve kullanım alanları ve imkanını ortaya koymaya çalışmaktadır. ABSTRACT With the emergence of interest-free banking, a variety of financing methods have been developed in this field that are at one’s disposal. One of these methods which is based on a joint venture and accepted as a derivative of mushārakah is diminishing partnership (al-mushārakah al-mutanāqiṣah). The method’s difference from ordinary mushārakah is that the property, by gradually dissolving the established partnership, transfers from one side to the other. The aim of the method is to meet the needs of individuals and society in an interest-free manner by bringing together those that demand financing with the sector that wants to exploit their capital. At this point, while the aim of the investor is to get out of the partnership and channel profit and capital into new areas, the aim of the entrepreneur is to own the entity alone. The diminishing partnership which can be used as an alternative to conventional banking in general and to interest-free financial instruments in private, is a method of financing that meets the needs of individuals in areas like projects, equipment, and real estate acquisition. Jurisprudentially, although issues such as unilateral promise (wa`d), complex structure, and risk have shared aspects and problems with other financial techniques, there are a number of peculiar aspects of which being company-based brings in terms of its structure. This thesis analyzes the diminishing partnership method, which is an instrument that can be used in the field of interest-free financing, and tries to reveal areas of usage and practicability in terms of its economic, social and jurisprudential aspects with reference to the literature formed around the subject.