Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZKAN GÜLABİ
Danışman: BÜLENT OKTAY AKKOYUNLU
Özet:YAĞIŞ ALT-OLAY ÖRNEKLEME VE ANALİZ İLE BULUT ALTI TEMİZLEME MEKANİZMASININ İNCELENMESİ Bir yağışlı sistemde yağış başlangıcından bitimine kadar eşit hacimlerle, eşit zaman aralıklarıyla veya belli bir amaç kapsamında, değişik hacimlerle ve değişik zaman aralıklarıyla gerçekleştirilen yağış örnekleme tekniğine alt-olay (sub-event) örnekleme denir. Bir yağıştaki alt olayların örneklenmesi, siklon yörüngesi, cephe geçişleri, kar başlangıcı, sıcaklık, rüzgâr hızı ve yönü gibi atmosferik özellik ve parametreleri de göz önüne alarak yağış başlangıcından bitimine kadar olan sürede yağış suyundaki iyon konsantrasyonlarının ve pH değerinin zamanla değişimini incelemek amacıyla yapılır. Bu amaçla 07 Haziran 2010, 08 Haziran 2010, 09 Temmuz 2010, 10 Aralık 2010, 11 Aralık 2010, 13 Aralık 2010 tarihlerinde gerçekleşen 6 yağış olayında 33 adet alt-olay örneklenmiştir. Toplanan yağmur suyu örneklerinde, pH ile birlikte temel anyon (Cl-, NO3-, SO4-2) konsantrasyon değerlerinin yağış süresince değişimi izlenerek bulut altı temizleme mekanizmasının işleyişi incelenmiştir. Yağıştaki anyonların yaş birikim akıları (hızları) hesap edilerek, bu kimyasalların yaş birikim akı değerlerinin konsantrasyon değerleri ve yağış şiddeti arasındaki ilişkisi ortaya konmuştur. Sinoptik ölçekli hava hareketlerinin ve lokal kirletici emisyonlarının yağış kirliliği üzerindeki etki payları araştırılmıştır. Her yağışa ait alt-olaylardaki temel anyon konsantrasyon değerlerinin, anyonların yaş birikim akı değerlerinin ve pH değerlerinin yağış süresince değişimi incelenmiş ve elde edilen sonuçların grafikleri oluşturulmuştur. ABSTRACT INVESTIGATION OF SCAVENGING PROPERTIES OF WASH-OUT MECHANISM VIA SUB-EVENT SAMPLING AND CHEMICAL ANALYSIS The technique of precipitation sampling during a pluvial system from the begining to the end by equal volumes and time periods, or for a specific objective by various volumes and time periods, is called sub-event sampling. A sub-event sampling is made in order to examine the change of ion concentration and pH value in atmospheric water from the begining of a precipitation to its end, by considering the atmospheric parameters such as cyclon trajectory, frontogenesis, snowfall, temperature, velocity and direction of wind. In this study, 33 sub-events in 6 precipitation events which appeared on 07 June 2010, 08 June 2010, 09 July 2010, 10 December 2010, 11 December 2010, 13 December 2010 were sampled. The various pH and major anion (Cl-, NO3-, SO4-2) concentration values in precipitation sub-events were analysed in order to investigate the operation of scavenging washout mechanism. The relation between the wet deposition flux of these chemicals and ionic concentration values and the intensity of rainfall are presented by computing the wet deposition flux during precipitation. The effects of synoptic scale atmospheric motions and local pollution emissions on the composition of precipitation were examined. The changes of major anion concentration values, anion wet deposition flux values and pH values during precipitations in every sub-event were investigated and the graphics indicating these results were composed.