Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HADİYE YILMAZ
Danışman: SÜLEYMAN BEYOĞLU
Özet:Peyam-Sabah gazetesi, 1 Ocak 1920’de yayın hayatına girmiş ve 14 Eylül 1922’ye kadar varlık göstermiştir. Gazete, Ali Kemal Bey tarafından çıkarılmış olan Peyam ile 1890’da Mihran Efendi’nin imtiyaz sahipliğini aldığı Sabah gazetesinin birleşmesiyle kurulmuştur ve Türk tarihine “Milli Mücadele karşıtı” gazetelerden biri olarak geçmiştir. Gazetenin başyazarı Ali Kemal Bey’dir. Peyam-Sabah’ta Ali Kemal Bey dışındaki yazarların hemen tamamı siyaset dışı yazılar kaleme almışlardır. Ali Kemal Bey’den sonra gazetede imzasına en çok rastlanan isim Cenap Şehabeddin’dir. Peyam-Sabah’ın diğer yazarları Refik Halit (Karay), Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Süleyman Nazif, Halil Nihat (Boztepe), Halit Ziya (Uşaklıgil), Abdi Tevfik, Tahir’ül Mevlevi, Hasan Bedreddin, Abdullah Zühtü, Dr. Rusçuklu Hakkı, Abdülbaki Fevzi, Ali Rıza, Tokadizade Şekib, Mithat Cemal (Kuntay), Ferit, Mehmet Galip, Zeki Megamiz, Fahrünnisa Fahreddin, Salih Zeki ve Yaşar Şadi’dir. Ayrıca, isim baş harfleriyle, imzalı yazılar mevcuttur. Gazetenin ilk üç sayfası esasen siyasi makalelere ve haberlere ayrılmış olup iç ve dış siyasi haberlerle birlikte sosyal, iktisadi, sağlık, kültürel, edebi, sanat ve az sayıda spor haberi de bu ilk üç sayfada yer almıştır. Milli Mücadele yıllarında Peyam-Sabah gazetesinde yayımlanmış siyasi haber ve yazılar üzerine yapılmış olan bu çalışma neticesinde, şüpheye mahal bırakmayacak şekilde varılmış olan ilk ve temel sonuç, gazetenin yaklaşık 3 yıllık yayın hayatı boyunca sergilemiş olduğu siyasi yönelimin, İngiliz siyaseti ile oldukça paralel seyretmiş olmasıdır. Bu çalışma sonunda tespit ettiğimiz ikinci olgu, gazetenin en kaba hatlarıyla 1920, 1921 ve 1922’yi kapsayan üç ayrı dönemde siyasi yöneliminde farklılıklar arz ettiğidir. Gazetenin siyasi yöneliminin değiştiği üç dönüm noktasında İngiliz siyasetinin de aynı değişimi sergilemiş olması, Peyam-Sabah’ın hangi dış konjonktürden etkilenmiş olduğunu ortaya koymaktadır. Bu olgu da, Peyam-Sabah’ın siyaseti ile İngiliz siyasetinin paralel olduğu sonucuna varmamızda esas teşkil etmiştir. Bu olgu, çalışmada, haber ve yazıların eşliğinde ortaya konulmuştur. ABSTRACT Peyam-Sabah journal comes into broadcasting life in 1st January 1920 and it makes its presence until 14th September 1922. The journal is established by the corporation of Peyam which was published by Mr. Ali Kemal and Sabah in which Mr. Mihran was the grant holder in 1890. This journal passed into Turkish history as one of the “National Struggle opponent” journals. The leader writer of the journal is Mr. Ali Kemal. In Peyam-Sabah almost all writers, apart from Mr. Ali Kemal, wrote out non-political writings. After Mr. Ali Kemal the most influential person is Cenap Şehabeddin. The other writers of Peyam-Sabah are Refik Halit (Karay), Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Süleyman Nazif, Halil Nihat (Boztepe), Halit Ziya (Uşaklıgil), Abdi Tevfik, Tahir’ül Mevlevi, Hasan Bedreddin, Abdullah Zühtü, Dr. Rusçuklu Hakkı, Abdülbaki Fevzi, Ali Rıza, Tokadizade Şekib, Mithat Cemal (Kuntay), Ferit, Mehmet Galip, Zeki Megamiz, Fahrünnisa Fahreddin, Salih Zeki and Yaşar Şadi. The writings signed with initials are available also. Mainly, the first three pages of the journal are divided for political articles and news. As well as domestic and foreign political news there are also social, economic, health, cultural, literary, art and a small number of sports news in those first three pages. As a result of this study done on the political news and writings published in Peyam-Sabah journal in the years of national struggle, in a way of avoidance of doubt, the first and basic conclusion is that the political orientation that the journal showed throughout its nearly three year broadcasting life fairly goes parallel with British politics. The second case we determine as a result of this study is that the journal, in general terms, differ in its political orientation during three different periods including 1920, 1921 and 1922. That British politics showed the same change during the time when the journal’s political orientation changed in three milestones reveals which foreign conjuncture Peyam-Sabah was affected by. That case also constitutes the basis that the politics of British and Peyam-Sabah is parallel to each other. In this study, this case is revealed with news, writings and events.