Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tunca Özgişi
Danışman: ALİ SATAN
Özet:Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Türkiye, demokrasi açısından büyük bir adım atmıstır. Bu dönemde iktidarda olan Cumhuriyet Halk Partisi, ülkeyi neredeyse 1945’e kadar tek basına yönetmistir. II. Dünya Savası’nın bitimiyle dünya siyaseti yeniden sekillenmis ve buna kayıtsız kalamayan Türkiye, çok partili sisteme geçis yapmıstır. Bu sistem dogrultusunda kurulan Demokrat Parti daha sonra kurulacak bir çok partinin fikri temellerinin belirleyicisi konumuyla siyasette yerini almıstır. Türkiye bu dönemde 10 yıllık bir demokrat parti iktidarından sonra, 27 Mayıs 1960 tarihinde farklı bir döneme geçis yapmıs ve askerin egemen oldugu bir sistemle karsı karsıya kalınmıstır. Bu ihtilal ile partilerin aktif siyaseti bir süreligine durdurulmustur ve 13 Ocak 1961 tarihine kadar sürmüstür. Bu tarihten sonra Demokrat Parti’nin mirasçısı niteligindeki Adalet Partisi kurulmustur. 15 Ekim 1961 tarihinde yapılan seçimler sonucu CHP birinci parti olurken, AP az bir farkla ikincilikte kalmıstır. Hiçbir partinin yeterli çogunlugu elde edememesi sonucunda, dönemin siyasi hassasiyetleri de göz önünde tutularak, CHP ve AP’nin bir koalisyon hükümeti kurması öngörülmüs ve iki parti liderinin anlasmaları sonucunda Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk koalisyon hükümeti kurulmustur. Bu dönemde en çok ön planda olan olaylar ihtilal söylentileri ve af konusunda sekillenmistir. 27 Mayıs sonrası dönemde hapse atılan DP’li milletvekillerinin affı meselesi, AP’nin birinci gündemi olmustur. Bu nedenle koalisyonda ciddi sıkıntılar görülmüs ve mecliste ciddi tartısmalar olmustur. Hükümet bu sürede bir kaç defa yıkılma tehlikesi geçirmistir. Özellikle 22 Subat 1962 tarihli basarısız ihtilal girisimi ve bu girisimi yapanların affedilmesi koalisyonun sonunu hazırlamıstır. Türkiye Cumhuriyetinin bu ilk koalisyon hükümetinin en büyük basarısı bir askeri ihtilal girisimi atlatılabilmis olmasıdır. Kısa sürede görevden ayrılmasına karsılık, CHP-AP koalisyonu büyük bir bunalımın olaganüstülükleri arasında oldukça önemli isler gerçeklestirmis bir hükümettir, Tedbirler Kanunu, 147 ögretim üyesinin, 27 Mart’ta üniversitedeki görevlerine dönme hakkını kazanmaları, Anayasa Mahkemesi’nin kurulması bu dönemde gerçeklestirilmistir. Bundan sonra hükümet, af konusunda anlasamayarak 1 Haziran 1962 tarihinde dagılmıstır. Bu tez deginilen süreci aktarmaktadır. SUMMARY Turkey stepped up the pace with the proclamation of the republic. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), which was at government by this time, almost solely ruled the country until 1945. Together with the end of World War II, world politics had a new shape, and inevitably Turkey transcended to multi-party political system. As a result the newly founded Demokrat Parti (DP) took its place on the political stage, determining the ideological basis for many upcoming parties. After a 10 years' of government by Democrat Party, a new period began at 27 May 1960, during which the country was put under martial law. The revolution resulted in the suspension of active politics for political parties until 13 January 1961. The army withdrew, elections were held in 1961, and the Adalet Parti (AP), successor to Menderes's Demokrat Parti was established. According to the election results, CHP being at the first place and AP the second, none having enough vote for majority, they went into the first coalition of Turkish Republic's history. In this period, the main underlying issues shaped up around the rumours of revolution and amnesty. Remissioning the imprisoned deputies of DP was the main agenda of AP. For this reason there were turbulences in the coalition and severe disputes in the parliament. The government had the risk of downfalling several times during the time. The unsuccessful revolution attempt on 22 February 1962 and the pardoning of the revolutionists brought about the end of the coalition. The biggest success of this first coalition of the Turkish Republic was its escaping a military attempt to takeover. Although lasting relatively short, the CHP-AP coalition was a government that overcame the difficulties of depressive conditions. Precautions Law, the appointment of 147 university academic staffs back to their missions, and establishment of the Supreme Court are among the major accomplishments of the period. Afterwards, after the disagreement over amnesty issue, the coalition government dissolved on 1 June 1962.This thesis narrates the mentioned process.