ASKERİ GEMİLERDE KULLANILAN ÜÇ FARKLI ANA TAHRİK DİZEL MOTORUNUN PERFORMANS PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HÜSEYİN HALİLOĞLU

Danışman: Cenk Sayın

Özet:

ASKERİ GEMİLERDE KULLANILAN ÜÇ FARKLI ANA TAHRİK DİZEL MOTORUNUN PERFORMANS PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ

Denizcilikte taşımacılık ve hizmet sektöründe olduğu gibi askeri amaçlı gemilerde de ana tahrik motorlarının tamamına yakını dizel motorlardan oluşmaktadır. Araştırmada Milli Savunma Bakanlığı İstanbul Tersanesi Komutanlığı bünyesindeki motor test istasyonunda üç farklı tipteki gemi dizel motorunun performans parametreleri incelenmiştir. Tam yük şartlarında, sabit devirlerde testler gerçekleştirilmiştir. Testler yapılırken 500 d/d'den başlayarak 250 d/d aralıklarla devir artırılmış ve incelenen parametreler kayıt altına alınmıştır. Her motorun azami devirleri dikkate alınarak testler üçer kez tekrarlanmış ve elde edilen verilerin ortalamaları alınarak sonuçlar yorumlanmıştır. Test edilen motorlar Almanya merkezli MTU firması tarafından üretilmiş olan MTU 16V 595 TE90, MTU 16V 956 TB91 ve MTU 20V 1163 TB93 model motorlardır. Bu motorlar sırası ile 1.800; 1.575; 1.300 d/d azami devire, 4.320; 3.130; 7.400 kW azami güce, 11:1; 13:1; 9,75;1 sıkıştırma oranına, 16; 16; 20 adet silindir sayısına sahip olup motorların tamamı ‘’V’’ tipi silindir düzenine, su soğutmalı soğutma sistemine ve direk enjeksiyon sistemine sahip motorlardır. Testlerde tork ve yakıt tüketimi değerleri ölçülmüştür. Ölçülen değerlere bağlı olarak, özgül enerji tüketimi, özgül yakıt tüketimi, efektif verim, efektif güç ve termal verim verileri hesaplanmıştır. Test yakıtı olarak NATO (Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü) standartlarını karşılayan F-76 motorin kullanılmıştır.

Testler sonucunda performans açısından optimum değerler olan 48,9 kNm tork, 6.203 kW efektif güç, %40,9 termal verim, 8.792 kJ/kWh özgül enerji tüketimi ve 205 g/kWh özgül yakıt tüketimi verilerine MTU 20V 1163 TB93 model motor ile ulaşılmıştır. Birim kütle ve hacim başına ise en yüksek güç değeri MTU 16V 595 TE90 model motorda elde edilmiştir. MTU 16V 595 TE90 model motor hem soğutma devresinin deniz suyundan bağımsız çalışmasına hem de daha yüksek devirlerde çalışma şartlarına imkan vermektedir. Bu özellikler, MTU 16V 595 TE90 model motorun farklı spesifik niteliklere sahip gemilerde kullanılmasına imkân tanımaktadır.